Kasteel de Haar krijgt van de provincie Utrecht 450.000 euro voor de restauratie van zijn interieur. Dat heeft verantwoordelijk gedeputeerde Mariëtte Pennarts bekend gemaakt. Met de injectie kan de langverwachte opknapbeurt van de woonverdiepingen daadwerkelijk van start.
Van 2001 tot en met 2011 is De Haar (te Haarzuilens, nabij de stad Utrecht) gerestaureerd, met een grootse opening in juni 2011 ter afronding. Deze opknapbeurt was ‘voltooid’, omdat het geld op was. Maar het interieur van het kasteel toont nog altijd sporen van verzakkingen uit de vorige eeuw. Dat is niet alleen jammer vanwege de monumentale waarde, maar ook voor bezoekers die de bovenverdiepingen willen bekijken. Na de interieurrestauratie kunnen ook die etages voor publiek worden opengesteld.
Interieur
De afgelopen decennia is het hoofdgebouw van buitenplaats Kasteel de Haar, het kasteel zelf, beschadigd als gevolg van verzakkingen. De gevolgen hiervan zijn in het hele gebouw zichtbaar. Vooral het verzakken van de Riddertoren en de Gevangentoren hebben tot veel gevolgschade geleid. Bovendien is waterschade ontstaan door lekkages. Ook die schade is in veel vertrekken zichtbaar. Verder is er schade aan textiel als gevolg van UV in het licht: wandbespanningen, gordijnen en vélouté-behang zijn ernstig verkleurd of zelfs gedeeltelijk vergaan.
Met de subsidie van de provincie Utrecht worden slaapkamers, badkamers, trappenhuizen, bediendenkamers, linnenkamers en gangen onder handen genomen. Het gaat om scheurherstel in muren, vloeren en plafonds, herstel van natuurstenen vloeren en tegelwerken, lambrisering, cassetteplafonds en parketvloeren en herstel van historische afwerkingen zoals schilderwerk, wandbespanningen en stoffering, waaronder oorspronkelijke gordijnen en behang.
Geschiedenis
Dat Kasteel de Haar hoognodig gerestaureerd moest worden, was al sinds de jaren ’60 duidelijk. Door o.a. een te zwaar dak en verzwakt middeleeuws metselwerk waren flinke scheuren in de muren ontstaan. In de jaren ’90 werden de eerste reddingsplannen voor De Haar opgesteld, maar het duurde tot 2001 voordat daadwerkelijk kon worden begonnen met het werk. Eerst werden de bijgebouwen aangepakt, om voldoende ervaring op te kunnen doen voor het echte karwei.
In 2002 werd een poging gedaan de verzakking van het kasteel tegen te gaan, maar die mislukte op dramatische wijze. De Riddertoren scheurde los van het kasteel en zakte almaar verder scheef. De toren werd vervolgens ingesnoerd in een metalen korset en zo bleef hij staan, terwijl naar een oplossing werd gezocht. Drie jaar later lukte het wel, de toren stond nog steeds een beetje scheef maar verzakte niet verder.
Niet eenvoudig
In 2006 begon de daadwerkelijke restauratie van het kasteel, stukje bij beetje werd de buitenkant gerestaureerd. Muren, metselwerk, daken en luiken; alles werd aangepakt. Al snel bleek dat niet alleen de Riddertoren een nieuwe fundering nodig had, het hele kasteel moest op palen. Een bestaand kasteel op bijna 500 palen zetten is niet eenvoudig; door alle muren moesten onder het straatniveau dikke balken getrokken worden met aan beide uiteinden de palen, waar de muren nu op steunen.
Ondertussen ging het opknappen van de buitenkant van het kasteel gewoon door en vanaf 2008 werd ook de binnenkant gedeeltelijk gerestaureerd. Hier lag de nadruk op de ruimtes in het souterrain en op de beletage. Doel was niet alles als nieuw te maken, maar om het huidige beeld van een honderd jaar oud kasteel te bewaren. Dat gebeurde net als de buitenkant stukje bij beetje, want het kasteel is al die tijd gewoon open gebleven voor publiek.