Als eerste gemeente in Nederland heeft Leiden bouwhistorische waarden vastgelegd in een bestemmingsplan. In dat kader zijn in het historische stadshart meer dan 100 panden met verborgen cultuurhistorische waarden aangewezen.
Een en ander betekent dat bij sloop of zeer ingrijpende verbouwing bouwhistorisch onderzoek en documentatie verplicht is, opdat cultuurhistorische waarden niet ongezien verloren gaan.
Het bestemmingsplan Binnenstad is inmiddels in werking getreden. In artikel 24.5. “Bouwhistorische bebouwing” zijn regels opgenomen ter bescherming en behoud van de bouwhistorische waarden van bouwwerken.
De specifieke beschermende regeling geldt voor 111 panden in de Haarlemmerstraat, de Nieuwe Rijn en de Breestraat. Geen monumenten, maar objecten waarvan op basis van een inventarisatie sterke verwachtingen zijn dat verborgen bouwhistorische waarden intern aanwezig zijn.
Ervaring
De afgelopen jaren zijn door bouwhistorici van Erfgoed Leiden en Omstreken al verschillende bijzondere historische panden ontdekt.
Met het vastleggen van de bouwhistorisch interessante bebouwing wil de gemeente voorkomen dat cultuurhistorische waarden ongezien en niet gedocumenteerd verdwijnen. De aanpak is vergelijkbaar met procedures met betrekking tot archeologie.
Achtergrond
Een groot deel van de gebouwen in de Leidse binnenstad is rijks- of gemeentelijk monument. Die collectie is voornamelijk tot stand gekomen door een selectie op uiterlijke kenmerken.
Objecten waarvan de buitenzijde, de voorgevel en soms zijgevels, sterk verbouwd of vernieuwd zijn, kwamen niet in aanmerking. Bouwhistorisch onderzoek van de afgelopen jaren heeft echter aangetoond dat achter niet-monumentale gevels in het centrum veelal nog historische bebouwing schuilgaat.
Vaak werd namelijk alleen de buitenzijde aangepakt met een moderne gevel en werd het inwendige aangepast waarbij het oude bleef behouden. Met de methodiek van de zogenoemde bouwhistorische kaart zijn deze niet-monumenten met verwachte historische waarden inzichtelijk gemaakt en nu dus verankerd in het bestemmingsplan Binnenstad.
Via Ruimtelijkplannen.nl is het bestemmingsplan in te zien. Vul een adres in, bijvoorbeeld Breestraat, of vul in zoekveld ID plancode in: NL.IMRO.0546.BP00073-0301