Op zaterdag 29 september en zondag 30 september opent het Waterloopbos in de Noordoostpolder zijn deuren voor monumentenliefhebbers. Dat weekeinde vindt de Open Monumentendag Special Wereldse Waterwerken plaats.
Een en ander betekent dat publiek gratis toegang krijgt tot dit historische openluchtlaboratorium, ooit het epicentrum van onderzoek naar het gedrag van water. In het Waterloopbos werden tot 1996 honderden onderzoeken uitgevoerd waaraan Nederland zijn reputatie als expert op het gebied van waterwerken dankt. Hoogtepunt van de special vormt het kunstwerk Deltawerk//, dat een ode vormt aan alle onderzoeken die in het bos plaatsvonden.
Groene ode
De tientallen modellen van het Waterloopbos hebben hun bestaan te danken aan het voormalige Waterloopkundig Laboratorium Delft, dat in de jaren vijftig meer ruimte nodig had voor zijn onderzoeken en in het polderbos een ideale locatie vond.
In het bos werden kusten, havens en rivieren in binnen- en buitenland op schaal nagebouwd. Het bekendste in het Waterloopbos uitgevoerde onderzoek is dat naar de Deltawerken. Eind jaren zeventig verrees de Deltagoot: een meer dan 200 meter lange betonnen kolos waarin metershoge golven werden gemaakt ten behoeve van de Stormvloedkering in Zeeland.
Natuurmonumenten, sinds 2002 eigenaar van het Waterloopbos, besloot dit model om te toveren tot kunstwerk en vroeg de kunstenaars Ronald Rietveld en Erick de Lyon om hulp. Zij bedachten Deltawerk//, een gigantisch kunstwerk gelegen in een waterspiegel met ruimte voor korstmossen, mossen en planten dankzij het doorbreken van het beton. Daarmee wordt Deltawerk// een groen monument als ode aan alle onderzoeken die in het bos zijn uitgevoerd.
Op donderdag 27 september wordt Deltawerk// officieel geopend in het kader van het 100-jarig bestaan van de Zuiderzeewet, wat in Flevoland uitgebreid gevierd wordt. Tijdens Wereldse Waterwerken kunnen belangstellenden het kersverse kunstwerk bewonderen en beleven.
Lichtroute, excursie en waterbeestjes
Sinds de sluiting van het Waterloopbos als Waterloopkundig Laboratorium heeft de natuur zijn werk gedaan, waardoor sommige modellen overwoekerd zijn geraakt door mossen en planten.
Toch zijn de restanten van tientallen jaren waterloopkundig onderzoek nog goed te herkennen. Tijdens de special kan dit uitgebreid worden ontdekt dankzij verschillende vernieuwde wandelroutes en allerlei activiteiten. Het publiek kan bijvoorbeeld op excursie onder leiding van een oud-medewerker van het voormalig Waterloopkundig Laboratorium en leren over de diverse uitgevoerde onderzoeken. Op donderdag tot en met zaterdagavond is het mogelijk om tijdens Waterloopbos. LICHT aan! in het donker een sprookjesachtige wandeling te maken langs een route van twee kilometer met verlichte de modellen van beton en ijzer. Ook voor kinderen is er meer dan voldoende te beleven. Een natuurdetective leert kinderen van alles over dierensporen, met de boswachter kunnen ze op jacht naar waterbeestjes en de minidocumentaire Onder Water leert basisschoolkinderen alles over Flevoland.
De Open Monumentendag Special wordt georganiseerd door Open Monumentendag in samenwerking met Natuurmonumenten. Meer over de special op www.openmonumentendag.nl/open-monumentendag-special-wereldse-waterwerken/. Deelname aan Waterloopbos. LICHT aan! kost 3 euro, tickets zijn verkrijgbaar via www.natuurmonumenten.nl/licht-aan.