Ga naar de inhoud

Musea laten Romeinse grens zien

Romeinse grens

Verzilverde deels verguld ijzeren gezichtshelm - ruiter

In oktober staat tijdens de Maand van de Geschiedenis de Limes, de oude Romeinse rijksgrens, volop in de schijnwerpers. Zo organiseren Museum Het Valkhof in Nijmegen en het Centraal Museum Utrecht tentoonstellingen over de oudste grens van Nederland. Speciaal hiervoor is het Limesgebied door archeologen gereconstrueerd op een kaart.

De kaart toont het grensgebied op basis van de huidige wetenschappelijke kennis. Ook forten en burgernederzettingen zijn in beeld gebracht. Dat helpt het publiek om zich voor te stellen hoe deze eruit zagen en hoe de Limes functioneerde. De kaart is gemaakt met subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).

Sporen

De Limes is de grens van het Romeinse Rijk (begin van onze jaartelling) en ligt grotendeels verborgen in de bodem, maar is op veel plaatsen toch zichtbaar gemaakt.

De Rijn vormde een natuurlijke grens en bood daarnaast een logistiek voordeel als transportroute. Deze ‘natte Limes’ loopt van even voor Remagen in Duitsland langs de Rijn naar Wijk bij Duurste via de Kromme en Oude Rijn naar Katwijk. Dit hele stuk wordt, naar de oude Romeinse bestuurlijke provincie, Nedergermaanse Limes genoemd.

Sporen van de oude rijksgrens zijn te vinden in onder meer museale collecties, themaparken en markeringen in het landschap en in steden. Eveneens zijn funderingen van forten, wachttorens, kades, havens, badhuizen en voorraadschuren gevonden.

Werelderfgoed

Nederland en Duitsland zullen in 2020 gezamenlijk de Nedergermaanse Limes voordragen als UNESCO Werelderfgoed en hopen dat het fenomeen in 2021 aan de werelderfgoedlijst kan worden toegevoegd. De Limes staat nu nog op de voorlopige lijst. Delen van de Limes, zoals Hadrian’s Wall in Engeland en de Obergermanisch-Rätische Limes in Duitsland, staan, als onderdeel van Frontiers of the Roman Empire, al op de werelderfgoedlijst.

Exposities

De exposities in Nijmegen en Utrecht brengen – vanaf vrijdag 2 september – de Romeinse Limes in beeld met helmen van soldaten, muntschatten, handelsproducten en andere  bijzondere vondsten. Ook in andere steden zijn tentoonstellingen en activiteiten in het kader van de Romeinse Limes.

Foto: Verzilverde en deels vergulde ijzeren gezichtshelm van een ruiter. De voorhoofdsband is versierd met kleine figuurtjes die tot de kring rond de wijngod Bacchus behoren. Gevonden in de Waal bij de spoorbrug in Nijmegen, tweede helft van de eerste eeuw (bron: Museum Het Valkhof, Nijmegen).