Ga naar de inhoud

Nederlandse en Britse archeologen onderzoeken 300 jaar oud VOC-schip

Het VOC-schip De Rooswijk wordt onderzocht en deels opgegraven. De Nederlandse Oost-Indiëvaarder was met waardevolle lading onderweg naar Indië toen het schip met man en muis verging bij de Goodwin Sands in Kent in januari 1740.

Het wrak wordt bedreigd door natuurlijke omstandigheden, zoals stroming en verschuiving van zandlagen, en door duikers die de scheepsresten regelmatig bezoeken. Tijdens verkennend onderzoek op het wrak in 2016 is dat nog eens extra duidelijk geworden. De Nederlandse en Engelse ministeries van Cultuur hebben daarom besloten het onderzoek met spoed een vervolg te geven.

Van 1 juli tot 1 oktober gaat een internationaal team, met Ramsgate (Engeland) als uitvalsbasis, het wrak verder in kaart brengen en de inventaris veiligstellen voor toekomstige generaties.

Het zinken van het schip was een grote tegenslag voor de VOC. Tegenwoordig is het wrak van onschatbare waarde voor archeologen om meer te weten te komen over de betreffende tijdsperiode. In totaal zijn indertijd circa 250 Nederlandse VOC-schepen vergaan, waarvan er slechts dertig zijn gelokaliseerd. Niet eerder werd een VOC-schip op deze schaal wetenschappelijk onderzocht en opgegraven.

Belangrijke en symbolische stap

Minister Bussemaker (OCW) zet met het besluit het wrak verder op te graven een belangrijke en symbolische stap in het beheer van Nederlands erfgoed overzee.

Bussemaker: “Steeds meer komt het besef dat deze sporen van ons maritiem verleden, voor velen onzichtbare resten op de zeebodem, een belangrijk deel zijn van onze identiteit. Scheepswrakken vertellen een verhaal. De twee eeuwen geschiedenis van de VOC maken deel uit van dat verhaal en ons collectieve geheugen, inclusief alles waar wij nog altijd trots op zijn, maar ook waarvoor we ons nu schamen. De archeologische informatie die we uit dit wrak kunnen halen is een unieke tastbare en objectieve bron. Daarmee is die informatie uitermate waardevol om de VOC-periode in de geschiedenis te duiden”.

Gedeeld maritiem verleden

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft de afgelopen jaren het actieve beheer van het maritiem erfgoed in Nederland en de Nederlandse scheepswrakken in het buitenland vormgegeven. Bij dit laatste is ingezet op samenwerking met andere landen, zoals nu met het Verenigd Koninkrijk, om beheer en onderzoek mogelijk te maken.

Partners in Rooswijkproject

De rijksdienst voert het Rooswijkproject uit met onder andere Historic England. Het is zo ingericht dat ook ‘young professionals’ in de maritieme archeologie, studenten en sportduikers uit Nederland en Engeland, actief kunnen deelnemen aan het onderzoek, begeleid door ervaren archeologen en conservatoren.

Hiermee gaat voor veel duikers de droom in vervulling om mee te mogen werken aan een archeologische opgraving. De kennis die daarmee door de verschillende individuen, amateurs, professionals, archeologen en conservatoren verzameld wordt, is van grote waarde voor toekomstig beheer van het cultureel erfgoed onder water.