Drie organisaties met een grote achterban van particuliere eigenaren van rijksmonumenten trekken voortaan samen op onder de naam Federatie Particuliere Monumenteneigenaren (FPMe). Initiatiefnemers zijn de vereniging Bewoond Bewaard, de Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen en de stichting Agrarisch Erfgoed Nederland.
Van de 60.000 rijksmonumenten in Nederland is het overgrote deel (circa 40.000) eigendom van particulieren (niet-zijnde particuliere organisaties), vaak mensen die met hart en ziel en ten koste van grote inspanningen hun pand in goede staat weten te houden. Het is voor deze groep, dat de drie erfgoedorganisaties de handen ineen hebben geslagen en de FPMe in het leven hebben geroepen. Waar de belangen van de drie parallel lopen, trekken ze samen op.
Wetgeving
Monumenteneigenaren hebben te maken met beperkingen die voortvloeien uit de geldende monumentenwetgeving.
Instandhouding van monumenten wordt volgens de nieuw opgerichte federatie terecht gezien als een maatschappelijk belang. Met daarbij de erkenning dat de eigenaar in financieel opzicht gecompenseerd moet worden voor de relatief hoge kosten die hij moet maken voor restauratie en noodzakelijk onderhoud. Volgens demissionair minister Jet Bussemaker (OCW) is het stelsel van monumentenwetgeving toe aan ‘herijking’.
De Federatie Particuliere Monumenteneigenaren maakt zich op de discussie in het kader van de aangekondigde stelselherziening aan te gaan. Daarbij stelt zij het belang van de particuliere eigenaar voorop.
“Het is immers de eigenaar”, aldus de FPMe, “die waakt over het lot van het monument. Hij draagt de verantwoordelijkheid en beslist over onderhoud en restauratie”.
Niet alleen geld
In het herijkingsproces gaat naar verwachting veel aandacht uit naar een nieuwe regeling van de verdeling van de schaarse financiële middelen via subsidie, laagrentende leningen en – actueel eind vorig jaar – de fiscale regeling voor aftrek van onderhoudskosten.
Maar voor de Federatie Particuliere Monumenteneigenaren is dat niet het enige wat belangrijk is in de discussie. Geredeneerd vanuit het belang van de eigenaar gaat het ook over faciliteren en kennisdelen. Hoe kan de kwaliteit van bouwkundige ingrepen gewaarborgd worden, wat te doen met het energievraagstuk, bij wie kan de eigenaar aankloppen voor deskundig en betaalbaar advies?
De komende maanden zal de FPMe naar eigen zeggen op verschillende manieren van zich doen horen: in de discussie over de stelselherziening en met initiatieven van voorzieningen voor eigenaren.
Foto: Buitenplaats Zeeduin in Oostkapelle.