Het monumentale pand aan de Luttekestraat in Zwolle is sinds dit voorjaar hostel. Rijpstra Versseput Architecten tekende in opdracht van de plaatselijke overheid voor het ontwerp. Resultaat: een opmerkelijke transformatie van een gesloten rationalistisch gebouw naar een uitnodigend hostel met restaurant. Het gebouw met zijn markante ligging aan één van de belangrijkste entrees naar de Zwolse binnenstad ligt middenin het ‘culturele kwartier’ vlakbij Museum de Fundatie.
Inpandige verbouwingen sinds de jaren ’50 hadden de structuur en uitstraling van het interieur geen goed gedaan. Met de restauratie en verbouwing naar de nieuwe functie als hostel heeft het gebouw weer betekenis gekregen voor de toekomst. Daarbij is het monument in de nieuwe setting geconserveerd.
Rationalistische architectuur
Opgetrokken in 1919 is het pand een toonbeeld van rationalisme. Voorheen deed het onder andere dienst als bankgebouw en politiepost, functies die pasten bij het robuuste en gesloten karakter.
Belangrijke kenmerken van het rationalisme zijn de zichtbaar dragende constructies en de herhaling van gevel- en raamindelingen. Het ontwerp van het gebouw is veelal rechtlijnig. Volgens een woordvoerder van Rijpstra Versseput Architecten zou je kunnen spreken van een vroege vorm van form follows function.
“De logische indeling van het gebouw stond voorop. In het verlengde van het rationele gedachtegoed is het niet ons doel geweest om het verleden na te bootsen, maar om aan te vullen met hedendaagse architectuur”.
Met de nieuwe heldere en gestructureerde indeling ontstond volgens de zegsman direct een overzichtelijke opgave om het gebouw aan de huidige brandveiligheidseisen te laten voldoen. Bovendien werd het hierdoor mogelijk om de ontsierende, uitwendige vluchttrappen te verwijderen van de gevel. De nieuwe entreedeuren aan de zuidgevel openen het pand voor bezoekers, zonder daarmee de herhalende indeling van de gevel aan te tasten
Dialoog bestaand en nieuw
Inpandig is ingrijpend, maar sober gerestaureerd. De indeling van de kamers op de eerste en tweede verdieping, aldus Rijpstra Versseput Architecten, volgt de logische structuur van de constructie en vormt een indeling met middengang.
De badkamers daarentegen springen er eigenwijs tussendoor en worden benadrukt als aparte volumes door de chipwood wandbekleding. De uitstraling is basic, passend bij de naam: Hostel de Basis.
De prachtige, monumentale trap met de lichtstraten erboven is behouden en verduurzaamd. Op de begane grond zijn de gevelopeningen voorzien van stalen geluidwerende voorzetramen. De heldere constructie is terug in het zicht gebracht en de keuken duikt er als een separaat volume onderdoor en staat vrij in de ruimte. Zo ontstaat een spannende dialoog tussen bestaand en nieuw.
Ook op de begane grond is een verwijzing naar de oude functie zichtbaar. De nieuwe toiletruimte bevindt zich in de oude bankkluis, achter de kluisdeur en de originele tralies.
Verduurzaming
Aan de herbestemming is een intensief traject voorafgegaan in samenspraak met de afdeling monumenten van de gemeente Zwolle. Het gebouw is niet alleen geschikt gemaakt voor zijn nieuwe functie, maar daarnaast volledig verduurzaamd.
Inpandig is het gebouw voorzien van een thermisch isolerende gevel en toegerust met energiezuinige installaties. Met als resultaat een volledig gasloos gebouw met energielabel A.
Foto: Exterieur Hostel de Basis, ooit bankgebouw en politiepost (foto Corné Bastiaansen).