Op vrijdag 22 februari worden de nieuwe roeden gestoken van de monumentale molen De Lelie aan de Kralingse Plas in Rotterdam. Een bijzondere gebeurtenis omdat De Lelie een van de laatste molens in Nederland is die in 2017 het advies kreeg van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) om de roeden te vervangen. Om 07.30 uur in de ochtend worden eerst de oude roeden van de molen gehaald waarna de nieuwe stalen roeden worden geplaatst. Volgende week plaatst de molenmaker het hout van de wieken zodat ze eind volgende week weer kunnen draaien.
Problemen met deelbare roeden
Een roede is het lange deel dat de basis vormt van de molenwiek. Sinds 2008 worden zogenoemde deelbare molenroeden toegepast in plaats van de tot dan toe gebruikelijke uit een stuk gemaakte, doorgaande roeden.
De verbinding tussen de twee helften is uitgevoerd met bouten. In 2014 en 2015 zijn bij twee van de 47 molens waar deze constructie is toegepast bouten gebroken. Verschillende partijen hebben dit probleem onderzocht en naar aanleiding daarvan is in maart 2017 door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) en vereniging De Hollandse Molen (DHM) geadviseerd niet meer met deelbare roeden te draaien.
Toch doordraaien
Snuif- en specerijenmolen De Lelie en de naastgelegen molen De Ster zijn eigendom van Stadsherstel Historisch Rotterdam. Ondanks het advies van de RCE besloot de organisatie in 2017 de molens door te laten draaien, zij het met beperkte snelheid.
Door de werkdruk bij molenmakers en roedenmakers was de verwachting dat De Ster en De Lelie in het slechtste geval ruim 1.5 jaar stil moesten staan in afwachting van reparatie. Dit zou grote gevolgen hebben voor de vrijwilligers die er werken, het opleiden van nieuwe molenaars en verlies aan klanten en bezoek. Bij De Lelie en De Ster bleken de risico’s een stuk kleiner dan die waarop het algemene advies van de rijksdienst was gebaseerd. Wel zijn destijds maatregelen getroffen zoals het extra controleren van de bouten en het beperken van de belasting op de verbinding om de risico’s te minimaliseren. De roeden van De Lelie worden nu net als voorheen weer uit een stuk gemaakt waardoor het probleem met de bouten zich niet meer kan voordoen.
Historisch complex
De Lelie en De Ster behoren tot een historisch molencomplex gelegen aan de Kralingse Plas. Ter plekke bevinden zich ook de voormalige eigenaarswoning (tegenwoordig restaurant De Tuin), de voormalige molenaarswoning (binnenkort beschikbaar als erfgoedlogies) en een karottenfabriekje (tegenwoordig zeilschool De Lelie).
Molen De Ster is deels ingericht als museum maar er worden nog altijd kruiden en specerijen gemalen en verkocht. Iedere woensdag en iedere tweede zaterdag van de maand zijn de molens geopend van 10.00 uur tot 16.00 uur. Toegang gratis.