Ga naar de inhoud

120 jaar Staatsbosbeheer

Woensdag 11 september kwam een groot deel van de 1.200 medewerkers van Staatsbosbeheer in Almere samen om het 120-jarig bestaan te vieren. Ook verantwoordelijk minister Carola Schouten van LNV was van de partij. Lees haar toespraak.

Het begin

Staatsbosbeheer, nationaal magazine MONUMENTAAL bericht er in zijn oktobereditie 2019 uitvoerig over, is niet zozeer opgericht, eerder ingesteld. Bij de Begrotingswet van 21 juli 1899 kwam geld vrij voor ‘een staatsboschbeheer’.

Het jaar daarop werd met de handtekening van toenmalig koningin Wilhelmina de personele organisatie een feit. De belangrijkste bezittingen in die tijd waren de duinen bij Schoorl en Den Haag en op Texel; het Haagse Bos; Kootwijkerzand en de bossen bij Breda. Gebieden die Staatsbosbeheer nog altijd in beheer heeft.

Taken

De taken van de organisatie waren enerzijds het aanplanten van bomen om stuifzanden in bedwang te houden, en anderzijds het oogsten van hout, vooral voor de mijnindustrie in Limburg.

Vanaf 1915 adviseerde Staatsbosbeheer Rijkswaterstaat over de beplanting van wegen en waterwegen. Dat groeide uit tot een derde taak: landinrichting. Daarmee had de organisatie decennia lang grote invloed op de vorming en ontwikkeling van het Nederlandse landschap. Rond begin 20e eeuw kwam ook bescherming van ‘natuurschoon’ op. In 1928 werd natuurbescherming officieel de tweede taak van Staatsbosbeheer.

Groen nutsbedrijf

Met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog namen welvaart en vrije tijd toe. Recreatieve voorzieningen treffen werd de vierde taak van Staatsbosbeheer. Gevolgd door het opvangen en in goede banen leiden van de groeiende stroom bezoekers van de natuur.

Daarmee ontwikkelde Staatsbosbeheer zich in de 20e eeuw tot een multifunctionele organisatie die inmiddels 273.000 hectare grond beheert. Inmiddels speelt zij een brede maatschappelijke rol en is in dat opzicht geen natuurbeschermingsorganisatie pur sang maar eerder een groen nutsbedrijf. Bij wet van 11 september 1997 (gisteren precies 22 jaar geleden) is Staatsbosbeheer verzelfstandigd. In die wet zijn haar taken vastgelegd: het beheren en duurzaam tot maatschappelijk nut brengen van de toevertrouwde terreinen.

Boek

Kunsthistoricus Marcel van Ool heeft de roerige 120-jarige geschiedenis van Staatsbosbeheer beschreven. Zijn rijk geïllustreerde boek, waarvan het eerste exemplaar gisteren aan minister Schouten is aangeboden, is online te bestellen.

Zie ook Toen en nu, 120 jaar Staatsbosbeheer in beeld