Ga naar de inhoud

Zwols Balletjeshuis Open Monument februari

Zwols Balletjeshuis

Het Zwolse Balletjeshuis is uitgeroepen tot Open Monument van de maand februari. Reden waarom het bijzondere huis aan het Grote Kerkplein op zaterdag 20 februari zijn deuren opent voor liefhebbers van authentieke winkels en ambachtelijke producten.

Bij hoge uitzondering is die dag ook de in de kelder gevestigde stekenbakkerij te bezichtigen, voor zover bekend de laatste in zijn soort ter wereld.

Winkel

Wie over de hoge drempel van het voormalige woonhuis van dominee Arnold Voltelen (1630-1688) stapt, waant zich in vervlogen tijden. Het ouderwetse winkelinterieur dateert nog uit 1688 toen de eerste kruidenierswinkel op dit adres werd gevestigd.

De achterkast met de vele laden, de koperen weegschaal en de authentieke Peugeot koffiemolen op de veel te lage verkoopbalie voeren de bezoeker terug naar het verleden. Dit soort winkelinterieurs is landelijk gezien een zeldzaamheid.

Ter plekke worden louter oud-Hollandse snoepsoorten verkocht, gepresenteerd in antieke glazen stolpflessen.

Stekenbakkerij

Oorspronkelijk bestond het 17e-eeuwse pand in Zwolle uit een woonhuis en een achterhuis met insteekverdieping, wat nog steeds goed zichtbaar is ondanks verbouwingen in latere eeuwen.

In 1845 is in de winkel een stekenbakkerij ondergebracht. Het achterhuis, ‘de Pelgrim’, is sindsdien bij het voorhuis getrokken. In het achterhuis bevonden zich de keuken en de productieruimte. In 1969 heeft toenmalig eigenaar Kappers de kelder onder de winkel uitgegraven en op die plek de bakkerij ingericht.

Zoeten

De eerste zwarte steken waren gemaakt van bruine suiker, een kostbaar product dat uit overzeese gebiedsdelen werd geïmporteerd.

Steken dienden om koffie en thee mee te zoeten. Dat ging aldus. De steek verdween in de mond achter de kies. Door er koffie langs te spoelen kregen de warme dranken een zoetsmaak. Was de koffie op, dan belandde de lekkernij op een schoteltje voor het volgende kopje, of om te delen met huisgenoten.

Na de ontwikkeling van suikerbieten en later kleur- en smaakstoffen, zijn andere steken, ‘Ulevellen’, aan het assortiment toegevoegd; aanvankelijk in de originele smaken kaneel, mokka en vanille, later ook fruitsmaken.

Vroeger spraken mensen van ‘balletje’ als het over een snoepje ging. Vandaar de naam Zwolse balletjes.

Programma

Op 20 februari is het Zwolse Balletjeshuis gratis opengesteld voor publiek van 10.00 uur tot 17.00 uur. In de winkel liggen diverse attributen uit de privécollectie uitgestald, zoals kasboeken uit begin vorige eeuw, snijmachines en houten zeven uit de vroegere bakkerij.

Adres: Grote Kerkplein 13, 8011 PK Zwolle. Zie ook www.zwolseballetjes.nl. Facebook: Zwolse Balletjes.

Het Open Monument van de Maand is een initiatief van Stichting Open Monumentendag. De stichting beoogt de publieke belangstelling voor monumenten te vergroten en meer draagvlak te creëren voor het behoud van monumenten.