De schilderingen in de kerken van Noordbroek en Onderdendam in Groningen zijn hard toe aan restauratie, vindt eigenaar de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Reden voor de stichting een actie te ontketenen om het benodigde geld binnen te halen.
‘Sixtijnse kapel van het Noorden’
Bij grondig herstel van de imposante kruiskerk van Noordbroek, ook wel geduid als ‘Sixtijnse kapel van het Noorden’, kwamen in de jaren ’70 onder de lagen witkalk op de muren en gewelven decoraties en schilderingen tevoorschijn uit twee verschillende perioden.
De eerste stamt vermoedelijk uit de veertiende eeuw en bestaat uit vele fragmenten van decoraties. Volgens de SOGK is het zeldzaam dat schilderingen uit deze vroege periode worden teruggevonden.
De tweede periode kan worden herleid tot het eind van de vijftiende eeuw. Zij kenmerkt zich door gedetailleerd geschilderde figuren in verfijnde rode lijnen. Beide perioden hebben hoge kunsthistorische waarde.
Gehavend pleisterwerk
Wat direct opvalt in de kerk van Noordbroek is het gehavende pleisterwerk. Het vaak schommelende klimaat in het gebouw is een grote bedreiging voor de muur- en gewelfschilderingen. Vocht en condens hebben al behoorlijke schade aangericht.
“Op het ogenblik komen de schilderingen deels los van de muren, als we niet oppassen verdwijnen ze gewoon”, verklaart woordvoerder Christaan Velvis van de SOGK. De stichting wil de bijzondere schilderingen graag voor volgende generaties behouden.
Reconstructie kleurrijk interieur kerk Onderdendam
De kerk van Onderdendam werd in 1932 ontworpen door architect Albert Wiersema. Het godshuis, een Groninger variant van de Amsterdamse School, is een prachtig voorbeeld van deze expressieve stroming in de architectuur van de twintigste eeuw.
Zowel vormgeving als materiaalgebruik en de samenhang tussen in- en exterieur tonen de verwantschap met die stroming.
Tijdens kleurhistorisch onderzoek zijn verflagen blootgelegd op onder andere kozijnen, banken, gewelf, de lessenaar en het doopvont. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat het interieur heel kleurrijk moet zijn geweest, in lijn met de architectuur van de Amsterdamse School.
De SOGK wil de kerk naar die oorspronkelijke staat terugbrengen. “Daarmee komen exterieur (al eerder in ere hersteld) en interieur weer in balans en vormen binnen en buiten weer een geheel”, aldus de stichting.
Bijdragen
Wie wil bijdragen aan behoud van de bijzondere schilderingen in Noordbroek en aan het herstel van het oorspronkelijke interieur in Onderdendam kan geld overmaken op rekeningnummer NL97 INGB 0001 8151 81 ten name van Stichting Oude Groninger Kerken o.v.v. Actie Kerkbehoud 2021.