Ga naar de inhoud

Betty Asfalt Complex naar Stadsherstel

Betty Asfalt Complex naar Stadsherstel

Stadsherstel heeft rijksmonument Nieuwezijds Voorburgwal 282 in Amsterdam aangekocht. Het pand vlakbij Paleis op de Dam, bij velen bekend als het Betty Asfalt Complex, herbergt een klein theater. In de 18e eeuw was het gebouw burgemeesterswoning.

Hendrick Bicker (1682-1738), telg van het beroemde gelijknamige geslacht, gaf opdracht het pand te bouwen. De zeer invloedrijke Bicker was naast burgemeester van Amsterdam én ambachtsheer van Amstelveen en Nieuwer-Amstel fiscaal bij de Admiraliteit van Amsterdam.

Historie

Het gebouw aan de Nieuwezijds Voorburgwal dateert uit ongeveer 1725. Het is neergezet als twee huizen met elk een eigen ingang en heeft een zes-raamsbrede gevel onder een rechte lijst met zeven consoles.

Het zuidelijke deel heette ‘het Regte Cromhout’, het noordelijke ‘De Parcen’. De gevel, de stoep, de deur en de rijke stucwerkgang zijn vormgegeven in Lodewijk XIV-stijl. Het geheel bleef tot 1835 eigendom van de familie Bicker.

Niet het eerste

Nieuwezijds Voorburgwal 282 is overigens niet het eerste Amsterdamse pand van Stadsherstel waar een Bicker heeft gewoond.

Lange Niezel 22, in 1578 eigendom van burgemeester Gerrit Bicker, is sinds 1984 bezit van de erfgoedorganisatie. Bij de restauratie in 1992 werd de originele wapensteen teruggeplaatst in het zogenoemde Bickerspoortje. Dat was vroeger de toegang tot het achterhuis en is nu de scheiding tussen de entreehal en het trappenhuis.

Veel macht

Regentenfamilie Bicker, bekend van onder andere Bickerseiland, had in de 16e en 17e eeuw veel macht. Samen met het verzwagerde geslacht De Graeff bestuurde de familie een halve eeuw Amsterdam en indirect het gewest Holland.

Door relaties met andere Hollandse patriciërs zoals de Boelens Loen, Witsen en Hooft won de familie ook buiten de hoofdstad snel aan invloed, zodat ten tijde van de Gouden Eeuw verschillende Bickers voorname functies hadden bij de VOC, de WIC en andere vooraanstaande instanties.

In 1646 – op het hoogtepunt van de macht van de Republiek – bekleedden maar liefst zeven leden van de familie Bicker tegelijkertijd een politieke functie. De Bickers en hun neven De Graeff wisten zich tot 1672 te handhaven.

Van school tot theater

Van circa 1910 tot 1957 was in het voormalige woonhuis Nieuwezijds Voorburgwal 282 de Prinsenschool gehuisvest. Die is nadien verhuisd naar de Spuistraat. Bekend leerling was meesterchoreograaf Hans van Manen.

In 1963 bouwde architect Herman P.C. Haan (1914-1996) uit Rotterdam voor cabaretier Sieto Hoving enkele lokalen in het schoolgebouw om en zag theater Tingel Tangel het levenslicht.

Margreet Dolman en Dominee Gremdaat

In 1989 werd het theater verkocht aan Paul Haenen en Dammie van Geest, die het hernoemden tot Betty Asfalt Complex, waar o.a. de specials met Margreet Dolman en Dominee Gremdaat, alter ego’s van Haenen, te zien zijn.

Het Betty Asfalt Complex is volgens Stadsherstel naast theater een ideale plek voor een kleinschalig congres, besloten feest, tv-opname, boekpresentatie of promotieborrel. De capaciteit van de zaal is honderdtwintig personen, voor de foyer (inclusief de monumentale gang) geldt hetzelfde.

De gemeente Amsterdam stoot erfgoed af. Zoals eerder gemeld heeft de lokale overheid naast Nieuwezijds Voorburgwal 282 ook rijksmonument de
Muiderpoort verkocht aan Stadsherstel.