Het boek Boeren op de buitenplaats, De relatie tussen landbouw en buitenleven in het Amstellands Arcadië (1640-1840) van Gerrit van Oosterom is winnaar van de sKBL-Ithakaprijs. Een en ander is vandaag, donderdag 13 oktober, bekend gemaakt. De publicatie verscheen in juni 2022.
De prijs (een geldbedrag van 5.000 euro) is een initiatief van de stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL). Auteur Gerrit van Oosterom ontving de award uit handen van juryvoorzitter Paul Schnabel.
De feestelijke uitreiking, mede mogelijk gemaakt dankzij een particuliere schenking, vond plaats in het gerestaureerde Huis Landfort te Megchelen in de Gelderse Achterhoek.
Onderzoek
Voor zijn boek onderzocht Van Oosterom ruim honderdzestig buitenplaatsen in het Amstelland, hun eigenaren, pachtboeren en landbezit.
Naast de economische aspecten besteedt hij veel aandacht aan de manier waarop die boerderijen ruimtelijk werden ingepast op de buitenplaats. In zijn veelomvattende onderzoek beschrijft hij ook de sociale verhouding tussen boeren en pachtheren, de rol van vee binnen de buitenplaatscultuur en de ideologie achter deze combinatie van nut en genoegen.
Inzendingen
In totaal beoordeelde de jury tien inzendingen:
- Biljoen (Conrad Gietman en Jorien Jas);
- De laatste Heer (Astrid Schutte);
- Haagse Huizen van Oranje (Paul Rem);
- Den Aalshorst (Jan ten Hove);
- Trouw aan Twente: St Edwina van Heek (Eugenie Mogendorff-ter Kuile);
- Tuinkoepels (Martin van den Broeke en Wim Meulenkamp);
- Kasteel Helmond (Wies van Leeuwen);
- Bulletin KNOB Jaargang 120 2021, nr. 4, themanummer ‘Buitenplaatslandschappen’ (diverse auteurs);
- Boeren op de buitenplaats (Gerrit van Oosterom);
- Atlas van Twickel (Jan Haverkate en Aafke Brunt).
Achtste maal
Met de Ithakaprijs, die dit jaar voor de achtste maal is uitgereikt, wordt aandacht gegenereerd voor het belang van behoud van kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen.
De prijs wordt gegeven voor publicaties die dit erfgoed op vernieuwende of verbindende wijze beschrijven dan wel hun toegankelijkheid bij een breder publiek vergroten. Van de inzendingen kan, naar het oordeel van de jury, de beste publicatie met deze prijs worden uitgelicht.
Boeren op de buitenplaats. De relatie tussen landbouw en buitenleven in het Amstellands Arcadië (1640-1840), Gerrit van Oosterom, uitgeverij Noordboek, ISBN 978-90-561-5864-4, kost 49,90 euro.
Winnaar stipendium
Winnaar van het stipendium (ook 5.000 euro) dat de sKBL eveneens jaarlijks uitreikt, is dit jaar Simone Nieuwenbroek voor een onderzoek naar Willem Anne Assueer Jacob baron Schimmelpenninck van der Oye (1889- 1957) als de laatste eigenaar van Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten.
Jury
In de jury hebben zitting Paul Schnabel (voorzitter), René Dessing (secretaris/voorzitter sKBL en directeur van de stichting Erfgoed Landfort), Yme Kuiper (emeritus hoogleraar historische Buitenplaatsen en Landgoederen, RUG), Marcel van Ool (cultuurhistoricus, adviseur landschap en cultuurhistorie bij Staatsbosbeheer) en Juliette Jonkheer-Duynstee (kunsthistoricus, publicist en expert voor buitenplaatsen langs de Vecht).
Foto: Het gerestaureerde Huis Landfort te Megchelen, waar de Ithakaprijs 2022 werd uitgereikt.