Na de opknapbeurt van villa Vangeertenhof, afgerond in 2020, is nu ook de aansluitende doorkijkhaag in Arboretum Kalmthout gerenoveerd. Beter gezegd, toegegroeid. In aanwezigheid van gedeputeerde Mireille Colson van de Vlaamse provincie Antwerpen, is de nieuwe doorkijkhaag met bijzondere klimop en wilde wingerd ingehuldigd.
Van Geert
Charles Van Geert, kweker van exotische bomen, plantte als prestigieus visitekaartje voor zijn bedrijf in 1872 een doorkijkhaag naast het historische Vangeertenhof van het provinciaal groendomein Arboretum Kalmthout. Jarenlang bepaalde deze doorkijkhaag aan weerszijden van Van Geerts kwekerij het straatbeeld aan het station van Calmpthout.
Na beschadigingen tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween de toenmalige haag, maar 150 jaar na de eerste aanplantingen groeit in het arboretum nu opnieuw een volwaardig exemplaar. Het verhaal erachter is letterlijk te ontdekken in een kleine maar intrigerende buitententoonstelling. Om de uitleg bij de doorkijkhaag te kunnen lezen, trekt de bezoeker via koorden panelen omhoog. Bij het loslaten van het trekkoord, komt de doorkijk opnieuw tevoorschijn.
Tentoonstelling
De tentoonstelling ‘150 jaar doorkijkhaag’ loopt van 11 september 2022 tot en met 8 januari 2023, en is toegankelijk voor bezoekers van Arboretum Kalmthout. Gelijktijdig met de Open Monumentendag van 11 september krijgen de eerste 250 bezoekers die dag een gratis postkaartenreeks met historische foto’s van de 19e-eeuwse kwekerij waaruit Arboretum Kalmthout gegroeid is.
Kers op de taart
De zojuist voltooide restauratie is een aanvulling op de renovatie van verschillende erfgoedelementen op het domein, zoals de Gloriëtte in 2011, de cottage in 2017 en het Vangeertenhof in 2020.
Sinds de afronding van het herstel van dat witte gebouw twee jaar geleden, inclusief het opschrift Société Anonyme Horticole de Calmpthout, heeft het dorpsbeeld rond het station van Kalmthout zijn 19e-eeuwse grandeur terug. De toegegroeide doorkijkhaag is de kers op de taart.
Geen exacte kopie
De huidige doorkijkhaag is echter geen exacte kopie van die uit 1872. Weliswaar heeft ze dezelfde verhoudingen als het origineel, maar ze vormt geen onderdeel meer van een berceau.
De haag staat iets verder van de straat dan vroeger en verbindt het Vangeertenhof met de cottage. Het hekwerk dateert van 2019 en er is gekozen voor begroeiing met dicht vertakkende klimop met een klein en gekruld blaadje: Hedera helix ‘Green Ripple’. Voor enkele toetsen herfstkleur zorgt opnieuw een iets trager groeiende wilde wingerd: Parthenocissus tricuspidata ‘Veitchii’.
“Slechts twee jaar tijd na het aanplanten van de jonge klimop is de groene structuur al zichtbaar, een mooie basis om de haag te laten doorgroeien. Onze tuiniers zijn bijgestaan door een team enthousiaste vrijwilligers die de afgelopen jaren minutieus de klimplanten doorheen de draden van het hek weefden”, weet conservator-directeur Abraham Rammeloo.
Succesvol bezoekersjaar
Gedeputeerde Colson (Groendomeinen), tevens voorzitter van Arboretum Kalmthout, is verheugd met een tot dusver zeer succesvol bezoekersjaar voor de bomentuin.
“Al bijna 60.000 belangstellenden bezochten deze oase van groen en rust in het noorden van de provincie Antwerpen. Niet alleen kunnen ze er dagelijks wandelen of hun vakantie doorbrengen in de Cocoon, maar ook deze sympathieke tentoonstelling ontdekken over een verrassend erfgoedthema. Allicht brengen grotere evenementen zoals de plantendag van 2 oktober of de tentoonstelling ‘Avocado/Design voor zaad’ in het Vangeertenhof dit najaar extra bezoekers langs de doorkijkhaag”.
Haag met gaten
De doorkijkhaag is een moderne interpretatie van een haag die van eind 19e tot midden 20e eeuw in Kalmthout groeide. Volgens conservator-directeur Abraham Rammeloo dateert die haag, geplant in 1872, uit de periode dat op deze plek nog geen arboretum was.
“Wel was er de kwekerij van bijzondere bomen en planten, eigendom van Charles Van Geert. De haag vormde toen de helft van een zogenoemde berceau, een overdekt tuinpad dat de kwekerij aan de straat begrensde. Dat had vooral een logistieke functie. Het was een schaduwplek die diende als beschutte stockageplaats voor planten die klaar waren voor transport naar klanten. Om toch licht te hebben, zowel voor de planten als voor het personeel, waren in de haag ramen gesnoeid. De berceau had aan elke zijde een rode beukenhaag en als ‘dak’ een begroeiing van klimop en wilde wingerd”.
Exotische bomen en planten
In zijn tijd gebruikte kweker Van Geert de tuin rond het Vangeertenhof, waarin palmbomen en andere exotische planten groeiden, als uithangbord voor zijn bijzondere plantencatalogus.
Conservator Rammeloo: “Bij de aanleg van de tuin na de renovatie van het Vangeertenhof in 2020 kozen we bewust opnieuw voor exotische bomen en planten die een meerwaarde voor de collectie zijn en die goed gedijen in droge omstandigheden zoals palm, yucca, Perzische slaapboom en kurkeik. Het zijn planten die geschikt zijn voor de warmere zomers die we nu en ook in de toekomst zullen meemaken. De ceder uit 1910, een typische parkboom uit die tijd, groeit achter de doorkijkhaag en past goed bij de witte villa uit 1885”.
Foto: Een blik door de hedendaags gerenoveerde doorkijkhaag vanuit de arboretumtuin op het historische Vangeertenhof uit 1885 (foto Arboretum Kalmthout).