Jan Anderson, oprichter en eigenaar van het naar hem genoemde Streekmuseum in Vlaardingen, is 85 jaar. Wat gebeurt er als hij niet meer voor zijn museum kan zorgen? Wordt hij opgevolgd, of is er een andere toekomst voor dit museum?
Met het ondertekenen van een intentieovereenkomst beginnen vier erfgoedinstellingen een experimenteel project om een bewaar-strategie te ontwikkelen voor de museumcollectie. Kunnen wij dit erfgoed voldoende op waarde schatten om hierover beslissingen te nemen, of moeten we dat overlaten aan toekomstige generaties?
Omvangrijke verzameling
De omvangrijke verzameling van Anderson omvat objecten uit de Tweede Wereldoorlog, boeken over volkscultuur, maar ook alledaagse zaken zoals stofzuigers, brillen, sleutels, speelgoed en muizenvallen.
In vitrines, of in een ingericht straatje en in een ruim depot bewaart de museumgrondlegger 150.000 objecten.
Het Erfgoedhuis Zuid-Holland, de Reinwardt Academie (AHK) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) buigen zich met initiatiefnemers Jan Anderson en etnoloog Gerard Rooijakkers over de vraag hoe deze collectie over generaties heen te tillen om in de toekomst herontdekt te worden.
Hun aanpak wordt omschreven als het ‘Doornroosje-scenario’. Net als het meisje in het gelijknamige sprookje wordt de verzameling ‘in slaap’ gebracht om over decennia weer ‘te ontwaken’.
In deze slaapfase is actief menselijk ingrijpen onmogelijk, zodat onze nakomelingen de collectie in oorspronkelijke staat kunnen aantreffen. Daarbij vinden ze ook een gebruiksaanwijzing, die tijdens het project wordt ontwikkeld.
Tijdscapsule
Streekmuseum Jan Anderson wordt als het ware in een tijdcapsule geplaatst. Dat betekent overigens niet dat er niets gebeurt. Ook de non-interventie, die een volledige generatie kan duren, vraagt zorgvuldige voorbereiding.
Experts werken intussen aan een strategie om de omvangrijke verzameling in haar geheel voor de toekomst te bewaren, zonder tussentijds te ontzamelen en museaal te presenteren. Objecten zullen in stabiele klimaatomstandigheden worden bewaard, en er wordt zoveel mogelijk informatie rond de collectie duurzaam opgeslagen.
Ook voor anderen
De aanpak, voor dit soort verzamelingen nieuw in Nederland, kan ook voor andere spelers in het cultuurhistorische veld waardevol zijn. Met workshops en publicaties wordt de sector geïnformeerd over het Doornroosje-scenario en de voorbereidende stappen die worden gezet.
Het samenwerkingsproject beoogt een duurzame, innovatieve bewaarmethode te ontwikkelen waarmee niet alleen het erfgoed, maar ook de bijbehorende beslissingen kunnen worden overdragen aan een toekomstige samenleving.
Eerder dit jaar is initiatiefnemer Jan Anderson geïnterviewd. In deze video vertelt hij over zijn collectie. De video is geproduceerd door het Erfgoedhuis Zuid-Holland en mede mogelijk gemaakt door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Foto: Jan Anderson in zijn streekmuseum: “Bij mij heeft ieder object een verhaal”.
Een innovatief idee, in de overtreffende trap. Benieuwd naar de verdere ontwikkeling daarvan.
Op de verzamelaarsbeurs in Utrecht 13 november 1993 heb ik kennis gemaakt met de heer Jan Anderson en zijn boek “Verzamelen gaat vanzelf met 150 verzamelingen van Jan Anderson” gekocht bij hem. Een bijzonder leuk en nuttig naslagwerk. Hierna ben ik een kijkje gaan nemen in zijn museum in Vlaardingen waar ik mijn ogen uit keek als verzamelaar. Ik had geen idee dat het nu nog bestond. Het is een uitstekend initiatief om dit alles te bewaren voor de toekomst.
Buiten het boek heb ik ook nog een familieblad Ditjes en Datjes, nr. 6 september 1997 van een supermarktketen met een leuk artikel over het museum.
In het verzamelaarsblad “De Verzamelaar” september/oktober 1993 stond ook een artikel over De verzamelingen van jan Anderson.
Dag Gerard van Winden, als u deze spullen die u over het museum nog heeft, dan zouden we het straks graag meegeven onder de stolp op het moment dat het museum de Doornroosje-periode ingaat. U kunt via mijn werkmail contact met mij opnemen. masselink@erfgoedhuis-zh.nl
Hallo Evelien, Het boek met erin de handtekening en Utrecht 13-11-1993 ingeschreven van Jan Anderson wil ik jullie wel schenken voor dit doel. Dat geldt ook voor het originele supermarktblad Ditjes en Datjes uit 1997. Het verzamelaarsblad De Verzamelaar uit 1993 zelf bezit ik dacht ik niet, maar een kopie van het artikel wel. Ik zal nog eens kijken of ik misschien toch het blad zelf ook nog ergens heb, anders de kopie.
Zelf ben ik ook altijd verzamelaar van o.a. oude spulletjes geweest, exposities gehouden en ook aandacht in de pers gekregen daarvoor. Tijdens het museumbezoek destijds heb ik daar over met Jan Anderson uitvoerig gesproken, ik meen ook dat hij mij toen ook wat geschonken heeft.
Ik verneem wel van je wanneer je de spullen hebben wil.
Met vriendelijke groet,
Gerard van Winden
dag Gerard, dank voor je leuke reactie. Ik zie Jan volgende week, en zal je vorstelijke aanbod meedelen. Ik denk dat het goed is dat het aan Jan wordt gestuurd en niet aan mij. Stuur even je mailadres (via mail die hierboven in de reactie staat), dan kan ik het verder kortsluiten met je. groet, Evelien Masselink
Aanmelding, zoals eerder bij Evelien voor 09 juni Vlaardingen, betreft inhoudelijk geschonken kunst betreffend mijn boek De Dood Als Erfenis, museum Jan Anderson