Dit en volgend jaar wordt het eeuwenoude stadhuis van Leiden grondig verbouwd. Dat gebeurt duurzaam met veel aandacht voor recycling, energiezuinigheid en de historische waarde van het gebouw. De monumentale raadzaal, de gevel aan de kant van de Breestraat, de toren en het klokkenspel worden tegelijk gerestaureerd.
Na de verbouwing moet het stadhuis als werkplek volgens de gemeente samenwerking met en voor de stad stimuleren. Er kunnen dan bijna drie keer zoveel medewerkers aan de slag als in de huidige situatie.
In het vernieuwde stadhuis huizen mettertijd het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. Verder wordt het gebouw trouwlocatie en een centrale ontmoetingsplek voor de stad. Zo komt er een ruimte voor initiatieven vanuit de lokale gemeenschap voor bijeenkomsten en tentoonstellingen.
Drie fasen
Aan de Breestraatzijde wordt op het ogenblik gewerkt aan herstel van de gevel naar de oude staat. Dat gebeurt in drie fasen. Aanpak van de eerste (het middendeel) is nu gaande. Daarna begint de tweede fase (zijde Koornbrugsteeg) en tenslotte de derde (andere zijde).
Langs de hoge toren verrijst een steiger om aan het bovenste deel van de toren constructief herstel uit te voeren zodat de nieuwe beiaardiersruimte goed en weer veilig in gebruik kan worden genomen.
Voorgevel
De voorgevel van het Leidse stadhuis kwam ooit in elf bouwfasen tot stand. De eerste vermeldingen dateren uit 1350 en ongeveer 1410. Na een verwoestende brand is tussen 1935-1939 herbouw gepleegd, inclusief restauratie en gedeeltelijke nieuwbouw van de zandstenen voorgevel aan de Breestraat.
Bij deze (her)bouwwerkzaamheden zijn aan de linkerzijde de aangebouwde gevels van de burgermeesterkamer en de hoofdwacht vervangen. De linkergevel werd uitgebreid met een nieuw ontworpen gevel in de stijl van de aanbouw aan de rechterzijde. Aldus ontstond een wijziging van de historisch gegroeide gevel naar een gevel die uit één architectonisch geheel bestaat en eenheid uitstraalt.
Huidige werkzaamheden
De huidige werkzaamheden betreffen voornamelijk herstel van de aanwezige gebreken die tot schade leiden, waaronder het volledig vervangen van het voegwerk, plaatselijk herstel aan natuursteenwerk en zettingen. Daarnaast is reiniging van de gevel een belangrijk onderdeel van de restauratiewerkzaamheden.
In het voortraject zijn verschillende methoden voorgedragen. Samen met de restauratie begeleidingscommissie beoordeelde de architect de resultaten aan de hand van proefvlakken. Laserreiniging bleek zowel de Bentheimer als de Obernkirchener zandsteen esthetisch bevredigend en schadevrij te reinigen.
Venema Restauratie
Venema Restauratie voert de techniek uit met behulp van twee installaties. Eigen personeel van het bedrijf, dat met laserreinigen jarenlang ervaring heeft (o.a. in het Vaticaan), zorgt ervoor dat de zandstenen voorgevel van een gebouw met de omvang van het gemeentehuis Leiden met die techniek in redelijk korte tijd volledig gereinigd kan worden.
Enerzijds om plaatselijk de steen weer de mogelijkheid te geven te kunnen ‘ademen’, anderzijds om het als gevolg van verschillende schades ontstane bontgekleurde gevelbeeld van vooral het rijk geornamenteerde middendeel te ontstoren naar de gemiddelde toon van zowel het linker- als rechtergeveldeel. De architectonische eenheid, die na de brand tijdens de restauratie van 1935-39 is ontstaan, wordt ermee in ere hersteld.
Architecten en bouwers
- De architecten voor de herinrichting zijn Office Winhov en Studio Linse. Zij wonnen in juni 2017 de selectie met hun visie ‘Hof van Leiden’;
- Restauratiearchitect voor de gevel en de toren is TAK-architecten;
- Na het uitvoeringsbesluit van 13 november 2018 is het ontwerp uitgewerkt tot een technisch ontwerp voor de aanbesteding. Parallel hieraan is de omgevingsvergunning aangevraagd;
- De aanbesteding is in de zomer van 2019 afgerond en gewonnen door Du Prie bouw en ontwikkeling. Op 8 oktober 2019 ondertekenden de gemeente Leiden met Du Prie de aannemingsovereenkomst;
- De aanbesteding van de restauratie van de monumentale voorgevel is in het voorjaar van 2020 afgerond en gewonnen door Venema Restauratie;
- Met de uitvoering is januari 2020 een begin gemaakt.
https://www.erfgoedleiden.nl/nieuws/1174-restauratie-zandstenen-gevel-stadhuis-gestart
Foto: Fase 1 van de verbouwing is bijna gereed.