Ga naar de inhoud

Echtpaar schenkt Hendrick de Keyser Friese state

Monumentenorganisatie Hendrick de Keyser, die in 2018 haar 100-jarig bestaan vierde, heeft een wel heel bijzonder verjaardagscadeau gekregen. Het echtpaar Van Riemsdijk uit Stiens heeft de jubilerende vereniging de eeuwenoude Harsta State in Hogebeintum geschonken.

De state, in het uiterste noorden van Friesland, wordt voor het eerst vermeld in 1511. Het goed was in bezit van adellijke families, waaronder Coehoorn van Scheltinga en Van Andringa de Kempenaer. Het werd gebruikt als buitenhuis met tuinen, landerijen en pachtboerderijen.

Eind 17e eeuw werd het bewoond door de broer van vestingbouwer Menno van Coehoorn. Het huidige huis is een restant van een grote omgrachte state. Bij verbouwingen in de 19e eeuw kreeg het zijn kleinere omvang en vorm, met gepleisterde gevels, empireramen en een tuin in landschappelijke stijl. Bijzonder zijn de stinzenplanten, onder andere het zeldzame Haarlems Klokkenspel. Het huis staat achter een prachtig smeedijzeren hek dat deels uit de 18e eeuw dateert en heeft een ontvangstzaal met fraaie houten betimmeringen en snijwerk in Lodewijk XVI-stijl.

Behoud erfgoed

Door de Harsta State te kopen en aan Hendrick de Keyser te schenken hebben de heer en mevrouw Van Riemsdijk het huis en de stinzenfloratuin voor een onzekere toekomst behoed. In het verleden was al sprake van bedreiging. In de 19e eeuw werd sloop overwogen en in de 20e eeuw waren verbouwingen onderwerp van discussie.

Hendrick de Keyser heeft in Friesland een groot aantal historische huizen onder haar hoede: 28 monumenten in 14 plaatsen, waaronder het huis van de bekende Makkumer tegelfabriek Tichelaar.

In Leeuwarden restaureerde de vereniging Huis Van Eysinga, de voormalige locatie van het Fries Museum. Het werd weer ingericht als adellijk Fries woonhuis en is onlangs als museumhuis geopend. Ook de Harsta State zal bij gelegenheid deels publiek toegankelijk worden, mogelijk als dependance van het Van Eysinga Huis, en deels worden verhuurd voor permanente bewoning.

Foto: De Harsta State in Hogebeintum (foto Albert Speelman, collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).