De eerste Neanderthaler van Nederland, van wie in 2009 in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) te Leiden een schedelfragment werd gepresenteerd, heeft nu een gezicht. De jongeman is Krijn gedoopt.
De gebroeders Kennis, wereldberoemde ‘paleo-artists’ met tal van Neanderthaler-reconstructies op hun naam, interpreteerden verschillende kenmerken van deze en andere Neanderthalerschedels. Het leverde het gereconstrueerde gezicht op van iemand met een opvallende bult boven zijn rechteroog. Dit als gevolg van een kleine onderhuidse, onschuldige tumor – iets wat nooit eerder is vastgesteld bij Neanderthalers.
Doggerland
Krijn was een van de bewoners van Doggerland, het verdronken prehistorische landschap voor de Nederlandse kust. Het fossiel en de reconstructie zijn van 7 september tot en met 31 oktober te zien in het RMO in de tentoonstelling Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee. www.rmo.nl/krijn
De fossiele wenkbrauwboog van de ‘eerste Neanderthaler van Nederland’ is 70.000 – 50.000 jaar oud, en is twintig jaar geleden in Zeeland gevonden door amateur-paleontoloog Luc Anthonis. Het fossiel was voor de kust door een schelpenzuiger van de Noordzeebodem opgezogen.
Vleeseter
Uit onderzoek door de Universiteit Leiden en het Max Planck Instituut in Leipzig blijkt dat het gaat om een stuk schedel van een vrij stevige jongeman. Onderzoek van stabiele isotopen – variaties van de atomen stikstof en koolstof – laat zien dat hij voornamelijk vlees at.
Om Krijn een wetenschappelijk verantwoord gezicht te geven, gebruikten de paleo-antropologisch kunstenaars Kennis and Kennis Reconstructions de onderzochte kenmerken van het Noordzeefossiel. Ook zochten zij naar digitale matches met vergelijkbare Neanderthalerschedels en de meest actuele kennis over Neanderthalers en hun uiterlijk, zoals oog-, haar- en huidskleur.
De gebroeders Kennis tekenden eerder voor andere reconstructies van Neanderthalers en prehistorische mensenachtigen, onder wie de gletsjermummie Ötzi.
Tentoonstelling
Krijn leefde meer dan 50.000 jaar geleden in het prehistorische landschap dat nu de Noordzee is. De zeespiegel stond toen meer dan 50 meter lager dan nu. Mammoeten, wolharige neushoorns, rendieren, paarden en ook Neanderthalers trokken door een koude maar voedselrijke steppe.
Over deze bewoners en dit landschap, Doggerland, gaat de gelijknamige tentoonstelling in het Rijksmuseum van Oudheden. De expositie vertelt het verhaal van bijna een miljoen jaar menselijke bewoning, landschap- en klimaatverandering in het uitgestrekte en rijke prehistorische landschap voor onze kust.
Krijn en de andere vondsten laten zien dat nader onderzoek en bescherming van de Noordzeebodem van groot wetenschappelijk belang zijn voor de Nederlandse en internationale archeologie en paleontologie.
Foto: Krijn leefde meer dan 50.000 jaar geleden in het prehistorische landschap dat nu de Noordzee is.