Boeren, Natuurmonumenten en de gemeente Schiermonnikoog hebben een overeenkomst gesloten voor een gezonde toekomst voor de zeven boerenbedrijven én de natuur op het eiland.
De huidige melkveehouders lopen met hun intensieve bedrijfsvoering tegen milieugrenzen aan. De natuur en soortenrijkdom van de natte duinvalleien en de duinen op het eiland gaan in kwaliteit achteruit. Na uitvoerige analyse en planvorming door het Louis Bolk Instituut hebben partijen besloten samen te werken aan een nieuw economisch perspectief voor de boeren, met een lagere milieubelasting en een rijkere natuur in de eilandpolder.
Eilander zuivel
De boeren krimpen uiterlijk in 2020 hun veestapel met 35 procent in, waardoor de stikstofuitstoot met eenzelfde percentage omlaag gaat. In de landbouwpolder krijgen bloemen en weidevogels meer kansen.
De zuivelproductie zal zich richten op kwalitatief hoogwaardige streekproducten. Voor de productie en exploitatie komt er een zuivelboerderij op het eiland. De zuivel zal voldoen aan de biodiversiteitscriteria van Albert Heijn. De gemeente Schiermonnikoog en Natuurmonumenten willen de boeren ondersteunen bij de ontwikkeling van de zuivelboerderij en het vermarkten van de streekproducten.
Kwelders voor vee
Een verminderde stikstofdruk, passend waterbeheer en goed beheer moeten leiden tot een hogere natuurkwaliteit op het eiland, zowel in de duinen en duinvalleien als in de landbouwpolder.
De polder wordt met de maatregelen naar verwachting nog aantrekkelijker voor weidevogels. Daarnaast zullen delen van de verruigde kwelder worden gemaaid, om daar meer ruimte te bieden aan ganzen. Een en ander moet de druk van de ganzen op de weilanden in de polder verlagen. Natuurmonumenten stelt een deel van de kwelder voor een lage pachtprijs beschikbaar aan boeren om hun jongvee te laten grazen.
Aantrekkelijk eiland
De inspanningen leiden volgens de partners tot een gezonde economische situatie voor de boeren en een kwaliteitsimpuls voor natuur, landschap en toerisme op Schiermonnikoog.
Het eiland hoort tot de mooiste natuurgebieden van Nederland. Jaarlijks bezoeken ruim 300.000 mensen het Nationaal Park. De eilanderpolder, van oudsher de plek waar boeren hun brood verdienen, wordt aantrekkelijker en de eilander streekproducten worden gezien als toevoeging voor de beleving van het eiland.
Voorbeeld voor Nederland
Gedeputeerde Johannes Kramer van de provincie Friesland en minister Carola Schouten (LNV) onderkennen de noodzaak van de transitie. Beiden hebben toegezegd te kijken naar mogelijkheden om het initiatief te ondersteunen. De eilanderpartijen die het contract hebben ondertekend, beschouwen de ontwikkeling op Schiermonnikoog als een belangrijk voorbeeld voor de aanpak en richting van verduurzaming van de landbouw.