Ga naar de inhoud

Engelbertha Hoeve in Leiden krijgt weer woonfunctie

Restaurant Engelbertha Hoeve aan de Hoge Morsweg 140 aan de Rijn in Leiden krijgt weer een woonfunctie. Horeca-echtpaar Arslanagic runde het etablissement in de eeuwenoude boerderij drie decennia, maar kon geen opvolger vinden.

De hoeve, kortgeleden overgenomen door Stadsherstel Amsterdam, krijgt straks weer de woonfunctie die ze had toen de schatrijke Andries Stadnitski eigenaar was.

De voorgeschiedenis van het pand dateert mogelijk van 1666; dat betreft het achterliggende woongedeelte met kelder en opkamer en de voormalige wagenschuur.

De hoeve is nadien vele malen verbouwd maar de opmerkelijke T- vorm is al te zien op een kaart van de kadastrale minuut van 1832. Het fraaie onderkomen was toen eigendom van grootgrondbezitter Andries Stadnitski (1782-1839).

Stadnitski vertrok na de Franse bezetting uit Amsterdam en ging in het nabijgelegen Huize Rhijnhof wonen. De boerderij werd door hem verpacht.

Bankier en zakenman

Stadnitski was bankier en zakenman bij het kantoor Stadnitski & Van Heukelom. Daar werkte ook zijn schoonvader, Frans van Heukelom, met wiens dochter hij zou trouwen.

Na het overlijden van Andries in 1839 werden op verzoek van weduwe Suzanna van Heukelom en zijn kinderen alle bezittingen geveild in het Heerenlogement te Leiden. De boerderij met bijbehorende landerijen, aangekocht door Jan Pieterszn van Egmond, werd als volgt omschreven:

“Eene kapitale Bouwmanswoning genaamd Welgelegen met onderscheiden vertrekken stalling van acht en twintig stuks vee koetshuis en paardenstal. Zomerhuis, karnmolen, varkenshok, dorschvloer, twee hooibergen, erf met moestuin en verdere geboomten tuin en perceel weiland staande en gelegen aan de Hoogemarsch”.

De Hoogemarsch

De Rijn, waarlangs de Hoge Morsweg 140 is gelegen, is in de geschiedenis van Nederland een belangrijke verkeersader. Tijdens de Romeinse tijd lag daar de noordelijke grens van het Romeinse rijk (Limes) en waren er diverse castella gebouwd.

De route over land voerde vooral over de Hoge Morschdijck (nu Rhijnhofweg en Hoge Morsweg – red.) die uitkwam op de Morspoort van Leiden. De benaming Mors komt vermoedelijk van ‘moer’ of ‘muor’ wat veen(-grond) of moeras betekent.

Door kraak niet gesloopt

Het gebied waar de hoeve stond behoorde tot Oegstgeest maar werd in 1966 geannexeerd door Leiden. In 1976 kocht die gemeente de boerderij en de landerijen om er huizen te bouwen.

Tot 1977 mocht de familie Van Egmond er blijven wonen. Na haar vertrek werd de boerderij gekraakt door een buurjongen waardoor de voorgenomen verkoop aan een projectontwikkelaar en herontwikkeling niet doorgingen.

Het pand raakte in verval en werd uiteindelijk in 1979 verkocht aan het echtpaar Abraham (82 jaar) en Engelbertha Favier (68). Nadat zij het gebouw gerestaureerd hadden, begon dit ervaren horecaduo in de voormalige boerderij Restaurant Engelbertha Hoeve.

Na het overlijden van Abraham in 1984 runde mevrouw Favier de zaak nog vijf jaar, daarna namen Aldo en Diny Arslanagic het over en zetten het etablissement nog drie decennia voort onder dezelfde naam.

Omdat het niet lukte opvolgers te vinden, kwam vanuit Leiden de vraag of Stadsherstel Amsterdam zich wilde inzetten voor behoud van de monumentale boerderij. Aangezien het werkgebied van de erfgoedorganisatie onlangs is uitgebreid naar 45 kilometer rond ’s lands hoofdstad, leek dat een goede kans.

Huurhuizen

Plan is nu in de Engelbertha Hoeve huurhuizen onder te brengen met behoud van historische onderdelen en de bouwkundige structuur. Het monumentale woonhuisdeel laat zich volgens Stadsherstel vrij logisch horizontaal splitsen in twee woningen.

De historische onderdelen en de bouwkundige structuur kunnen hierdoor worden hergebruikt en blijven volledig intact. In beide zijvleugels, de voormalige lage schuur en de wagenschuur, zijn twee kleine appartementen ontworpen. In de hooiberg en de achtervleugel, de voormalige koeienstal, komen naar verwachting ook huizen. Alles verkeert nog in de planningsfase.

Open met Open Monumentendagen

Tijdens Open Monumentendag op 14 en 15 september staan de deuren van het nieuwe pand van Stadsherstel open. Aanmelden hiervoor is niet nodig. Vrijwilligers uit Leiden vertellen dat weekeinde over de historie van de hoeve en verzorgen een korte rondleiding.