Op 27 mei wordt de pastorie bij de kerk van Ulrum overgenomen door de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Het godshuis zelf is al sinds 2013 eigendom van de stichting, die dit jaar een halve eeuw bestaat.
De kerk en de bijbehorende pastorie van Ulrum zijn vooral bekend door de afscheiding uit 1834 en onlosmakelijk verbonden met dominee Hendrick de Cock. De afscheiding, het begin van de scheuring in de Nederlands Hervormde Kerk, leidde tot het ontstaan van de gereformeerde kerken.
Belangrijke rol
De pastorie waar De Cock destijds woonde, heeft in de geschiedenis van de afscheiding een belangrijke rol gespeeld. Vanuit de nog aanwezige werkkamer waar de dominee zijn preken schreef, had hij rechtstreeks zicht op de kerk.
Vlak na de afscheiding greep de overheid hard in. Een compagnie van meer dan 100 soldaten werd naar het dorp gestuurd om de orde te handhaven en de afgescheidenen te intimideren. Dat laatste gebeurde vooral door inkwartiering van 12 soldaten in de pastorie. De predikant, zijn gezin en de dienstmeid werden veroordeeld tot ‘kamerarrest’. De Cock kreeg een preek- en spreekverbod en het gezin verbleef in de woonkamer, omsingeld door militairen die elders in het huis de wijn opdronken en het servies stuksloegen.
Op de wierde
Met de overname van de pastorie door de SOGK is het bijzondere ensemble in Ulrum weer compleet. Kerk, pastorie en gebouw Irene liggen op een door een hek en muurtje afgebakend terrein, bovenop de wierde.
De pastorie is waarschijnlijk rond 1800 gebouwd in ambachtelijk-traditionele trant met eclectische elementen. De huidige bewoners hechten veel waarde aan de verbondenheid van hun huis met de kerk. Reden waarom zij het pand de SOGK ter overname hebben aangeboden. Zij blijven in de pastorie wonen.
Literaire rondleidingen
Dit jaar houdt de jubilerende stichting samen met uitgeverij Passage en schrijver Marcel de Jong literaire rondleidingen langs plekken in Ulrum die bij de afscheiding een rol hebben gespeeld. In dat kader wordt ook een bezoek gebracht aan de pastorie.
Foto: De pastorie heeft in de geschiedenis van de afscheiding een belangrijke rol gespeeld (foto Omke Oudemans).