Ga naar de inhoud

Erfgoed Deal: zeven nieuwe projecten

Zeven nieuwe projecten zijn toegevoegd in de derde ronde van de Erfgoed Deal, die nu halverwege is en tot dusver twintig projecten omvat.

De Erfgoed Deal ondersteunt aansprekende voorbeelden van plekken in Nederland die gaan veranderen en waar erfgoed een rol van betekenis gaat spelen. Volgens de organisatie groeit het besef, dat bij transitieopgaven een integrale aanpak met erfgoed als uitgangspunt succesvol kan zijn.

Twaalf aanvragen

Voor de huidige ronde hebben 12 projecten een aanvraag ingediend, waarvan er zeven zijn toegekend: Nieuwe Waterwerken Zoutkamp (foto), Beken en Bleken van Losser, Nieuw Drassig Land (thema klimaatadaptatie), Scholen Nieuwegein, Stinspark Zwolle (thema groei en krimp), Buitengewone Leerstoel en Erfgoed Sterren (thema kennis en dialoog).

In totaal gaat het om financiële bijdragen van het rijk van bijna 3,7 miljoen euro. Alle toegekende projecten worden als voorbeeldig beschouwd en dienen ter inspiratie voor plannen van toekomstige initiatiefnemers.

Halverwege het programma is 18,5 miljoen euro besteed aan erfgoed in veranderend Nederland. Volgens de organisatie kan geconcludeerd worden dat de Erfgoed Deal inspeelt op een behoefte als het gaat om integrale aanpak van erfgoed en transitieopgaven. Dit jaar en in 2022 wordt nog driemaal de mogelijkheid geboden projecten in te dienen.

Thema’s en trends

Het overgrote deel van de projecten richt zich op klimaatadaptatie. Denk aan klimaatadaptieve polders en een innovatieve aanpak van beekdalen. Ook waterschappen kiezen steeds vaker voor een erfgoedinclusieve aanpak voor waterprojecten en dijkversterking.

Het thema duurzaamheid heeft eveneens volop de aandacht van het programma. Er is ruimte voor projecten die zich daarop richten.

Volgens voorzitter Michiel Scheffer kreeg zijn Stuurgroep Erfgoedeen indrukwekkende selectie van projecten’ voorgelegd, en dat in coronatijd. Scheffer: “Dat is verheugend voor bestuurders die erfgoed een warm hart toedragen. En niet alleen dat, we zien ook nut en noodzaak van het erfgoedinclusief ontwikkelen van de ruimte in Nederland. En dat erfgoed en transities op het gebied van klimaat en duurzaamheid heel goed samen kunnen gaan. Voor de komende anderhalf jaar richten we ons op impulsen in stedelijke context en duurzaamheid in het landschap. Ook grootschalige herbestemmingen of projecten met krimp als hoofdopgave kunnen een welkome aanvulling zijn op het programma”.

De toegekende projecten op een rij

Zoutkamp (Waterschap Noorderzijlvest in samenwerking met de gemeente Het Hogeland en de provincie Groningen)

Om de waterveiligheid in Noord-Groningen voor de toekomst te borgen zijn ingrijpende maatregelen nodig voor de waterwerken bij Zoutkamp. In overleg met dorpsbewoners kiest het Waterschap Noorderzijlvest ervoor een en ander via een integrale gebiedsopgave aan te pakken, waarbij erfgoed het leidende principe is.

De rijksmonumentale Hunsingosluis wordt gerestaureerd en omgebouwd tot spuisluis. De oude dijk krijgt haar waterkerende functie terug en tegelijk worden kleine ingrepen uitgevoerd die het erfgoed ter plekke versterken. Daarmee wordt Zoutkamp naar verwachting weer dat ‘Dorp achter de dijk’.

Beken en Bleken van Losser (dorp Losser)

In het projectplan ‘Beken en Bleken van Losser’ wordt het erfgoed van het dorp Losser, van het aangrenzende landschap en van de mensen die er wonen en hebben gewoond, ingezet ten behoeve van actuele klimaat- en duurzaamheidsopgaven. Tegelijkertijd worden de deels verloren gegane verbindingen tussen de dorpskern en het Dinkeldal hersteld.

Nieuw Drassig Land (Voorst)

Het gebied Terwolde-Nijbroek omvat een waterstaatkundig en landschappelijk ensemble bestaande uit het gemaal bij Terwolde en de Middeleeuwse polder Nijbroek, gelegen tussen de IJssel en de Veluwe.

Herbestemming van dit gemaal is de motor van een bredere gebiedsontwikkeling, waarin het gemaal en ingrepen in het polderlandschap samen een klimaatrobuust geheel vormen. Hierdoor zal de eeuwenoude polder straks weer ‘zijn eigen broek kunnen ophouden.’

Schoolgebouwen Nieuwegein (Nieuwegein)

Schoolgebouwen Nieuwegein verbindt erfgoed en scholen aan elkaar. Nieuwegein is een gemeente met veel wijken uit de post 65 periode. In die wijken zijn tal van scholen aan vernieuwing toe.

De lokale overheid wil graag inzetten op behoud als uitgangspunt, en onderzoeken op welke manier scholen ook nu goed gebruikt kunnen worden als onderwijslocaties. De gemeente zet een inventarisatie op naar bestaande scholen en werkt drie schoolgebouwen verder uit.

Stinspark Zwolle (Zwolle)

Het grasveld Stinspark in Zwolle is een archeologisch rijksmonument en wordt een park met een verhaal van het vroegere kasteel Voorst. Zwolle, een groeigemeente die naast nieuwe woningen behoefte heeft aan kwalitatief hoogwaardige groenlocaties, gaat de open plek benutten.

Op initiatief van en samen met de bewoners gaat het stadsbestuur het veld herinrichten tot park, waarbij erfgoed de inspiratie is. Het park moet de verbindende schakel worden tussen buitengebied, jonge woonwijken en de historische binnenstad.

De opgave wordt gekoppeld aan klimaatadaptieve doelen door het openen van oude grachten. Tevens is het een voorbeeld hoe om te gaan met een archeologische site.

Buitengewone Leerstoel (Westerveld)

Het project de Buitengewone Leerstoel Cultureel Erfgoed en Maatschappelijke ontwikkeling, geïnitieerd door de gemeente Westerveld, richt zich op een vijfjarige leerstoel bij Wageningen University and Research (WUR).

Het project is volgens de stuurgroep een mooie kans om onderwijs aan de Erfgoed Deal te koppelen en ervoor te zorgen dat toekomstige generaties bekend raken met de rol van erfgoed in de huidige transitiethema’s.

Erfgoed Sterren (provincie Overijssel)

Met de campagne Erfgoed Sterren wil de provincie Overijssel laten zien dat erfgoed een motor kan zijn voor maatschappelijke en ruimtelijke opgaven. Door middel van een prijsvraag worden inspirerende plannen van ondernemers, organisaties en burgers gezocht. Een intensief begeleidingstraject leidt uiteindelijke naar de nieuwe ‘Erfgoed Sterren’. Zij zijn de ambassadeurs van het gedachtegoed dat erfgoed niet een last is, maar een vooral een lust.

Foto: Nieuwe Waterwerken Zoutkamp is een nieuw Erfgoed Deal project.

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.