Onder toeziend oog van pers, geïnteresseerden en kinderen uit groep 7 van de Hieronymusschool uit Wognum heeft de historische tram van Museumstoomtram Hoorn-Medemblik op vrijdag 14 februari zijn eerste reis door West-Friesland gemaakt op alternatieve brandstof: biokool. Het betreft een Europese primeur.
Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft de grootste collectie dienstvaardig gerestaureerde stoomlocomotieven die in het verleden in ons land hebben rondgereden. Het gebruik van steenkool als brandstof voor stoomtrams is echter eindig. Reden waarom in het kader van het regionale project Groene Stoomtram een alternatief is ontwikkeld.
Grensverleggend
Steenkool, de traditionele brandstof van de stoomlocomotief, staat vanuit milieuoverwegingen onder steeds grotere druk.
Vorig jaar gingen daarom het Stoomtrammuseum, de ECN, het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord en de New Energy Coalition samen op zoek naar een verantwoord alternatief. Het grensverleggende project is betaald door de gemeenten Hoorn en Medemblik.
“Stoomlocomotieven gebruiken slechts een fractie van de kolen van een kolencentrale. Maar wij zijn blikvanger. Vorig jaar vervoerden we 166.000 reizigers. We voelen de verantwoordelijkheid het groeiende milieubewustzijn op onszelf te betrekken en dat ook naar buiten toe verder uit te dragen”, zegt museumdirecteur René van den Broeke.
Onderzoek
Het onderzoek van de partners leidde naar biokool, samengeperst (getorreficeerd) hout of biomassa. Aan de hand van torrefactie wordt hout of natte biomassa omgezet in een product dat sterke gelijkenis vertoont met steenkool, maar veel betere eigenschappen heeft.
Bij de verbranding van biokool komen geen schadelijke stoffen vrij zoals stikstof en zwavelverbindingen. De uitstoot wordt vrijwel tot nul gereduceerd en de brandstof is CO2 neutraal omdat zij uit biomassa is vervaardigd. De kosten zijn vergelijkbaar met die van steenkool.
Anders dan bij andere alternatieven, kan biokool met kleine aanpassingen in de stoomtram gebruikt worden. De DTC (Dutch Thermochemical Cluster) en InVesta (expertisecentrum voor biomassavergassing en groen gas) faciliteren samen met Museumstoomtram Hoorn-Medemblik de toepassing.
Beleving blijft intact
Museumdirecteur Van den Broeke is blij met het resultaat: “De beleving van een reis per stoomtram blijft intact. De stoker gooit kolen op het vuur en de dampen komen uit de schoorsteen. Verder testen en onderzoek zal moeten uitwijzen of biokool toepasbaar is voor alle stoomlocomotieven in ons land”.
In Nederland rijden diverse kolengestookte stoomlocomotieven. Die hebben in West Europa veelal een cultuurtoeristische functie.
Foto: Lokale biomassa als duurzame brandstof voor de historische stoomtram (foto Benno Ellerbroek).