Ga naar de inhoud

Forteiland Pampus gaat duurzaam op de schop

Forteiland Pampus wordt als eerste Nederlands UNESCO-Werelderfgoed 100 procent zelfvoorzienend en fossielvrij. Met een duurzaam energiesysteem en een nieuw circulair entreegebouw, ontworpen door Paul de Ruiter Architects, blaast Pampus zijn geschiedenis als zelfvoorzienend eiland nieuw leven in.

Cultuurhistorie en innovatie gaan daarbij hand in hand. Zo wordt Pampus naar eigen zeggen een showcase voor de energietransitie en voor het verduurzamen van erfgoed.

Sluitsteen

Het kunstmatige forteiland ligt midden in het IJmeer, op een half uurtje varen van Amsterdam IJburg en Muiden. Het is in de 19e eeuw aangelegd als sluitsteen van de 135 kilometer lange verdedigingslinie (De Stelling van Amsterdam) die de hoofdstad moest beschermen tegen aanvallen vanaf de Zuiderzee.

Volgens directeur Tom van Nouhuys van de Stichting Forteiland Pampus geldt de geschiedenis van Pampus als inspiratiebron voor de toekomst. “Het eiland met zijn immense fort was uniek in Nederland en kon 200 soldaten langdurig voorzien van water en energie, zonder aansluiting met de wal. Inmiddels heeft het eiland, als boegbeeld van UNESCO-Werelderfgoed Stelling van Amsterdam, een museale en recreatieve functie. Het eiland toont zich met de geplande transformatie nog even vooruitstrevend als 125 jaar geleden”.

Biovergister

Het project is vandaag (dinsdag 16 juni) symbolisch in gang gezet door de ingebruikname van een biovergister. Als voorvechter van de verduurzaming mocht Uğur Pekdemir, directievoorzitter van financierder Rabobank Amstel en Vecht, de machine op Pampus onthullen.

Boris van der Ham, voorzitter van de Stichting Werelderfgoed Nederland, doopte de biovergister vervolgens met een Pampusbiertje. De innovatieve installatie, de Circ BioDigester 50, zet organisch afval van het eiland om in groene energie en plantvoeding. Op Pampus hoeft bioafval daardoor niet langer afgevoerd te worden, maar wordt het omgezet in biogas dat de keuken van het huidige én toekomstige entreegebouw van energie voorziet.

Goede pilot

Boris van der Ham: “UNESCO ondersteunt de 17 doelen van de Verenigde Naties om de wereld een betere plek te maken. De SDG’s (Sustainable Development Goals) voor 2030 zijn een mondiaal kompas voor uitdagingen als onderwijs, klimaatcrisis en biodiversiteit. Het UNESCO Werelderfgoed in Nederland omarmt de SDG’s. De beleefbare duurzame technieken die van Pampus een circulair zelfvoorzienend eiland maken zijn een goede pilot, waarmee we als Werelderfgoed elkaar onderling en de erfgoedsector als geheel kunnen inspireren. Verduurzaming hoort juist ook in deze sector thuis, want dit moeten we doorgeven aan de generatie na ons”.

De volgende stap in de verduurzaming van het eiland Pampus is het installeren van een nieuwe waterinstallatie. Door middel van een innovatieve filtering kan het forteiland, net als vroeger, mettertijd zijn eigen drinkwater winnen.

Entreegebouw

Tijdens de kick-off van het transformatieproject zijn ook de plannen voor het entreegebouw onthuld. Paul de Ruiter Architects heeft het nieuwe gebouw op subtiele manier ingepast in het eiland waardoor de rijke geschiedenis van Pampus (nog) beter verteld en ervaren kan worden.

De Ruiter “In het ontwerp hebben we de historische filosofie van zelfvoorziening gecombineerd met moderne duurzame innovaties. Zo vormt het gebouw de verbinding tussen nieuwe technologie en het historische karakter van Pampus. Het omvat straks naast een horecagelegenheid onder andere zaal- en congresruimte”.

De functionele ruimte van het nieuwe entreegebouw wordt bijna 300 vierkante meter vergroot. Dat biedt het forteiland de gelegenheid ruim 100.000 bezoekers per jaar te ontvangen en hen het verhaal over duurzaamheid en zelfvoorzienendheid – in heden, verleden en toekomst – te vertellen.

Foto: Impressie van het nieuwe entreegebouw op Pampus (foto Paul de Ruiter Architects).

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.