Ga naar de inhoud

Geen brug te ver in herstel John Frostbrug Arnhem

Precies op tijd voor de herdenking van de Operatie Market Garden in september is de opknapbeurt van de John Frostbrug in Arnhem straks klaar. Veel delen van de monumentale rivieroverspanning zijn dan vernieuwd en gerepareerd. “Maar niet alles rond de brug wordt aangepakt, want van de oorlogsschade blijven we af”, verklaart een woordvoerder van Rijkswaterstaat.

De John Frostbrug is een icoon. Zij verbindt de stadsdelen ten noorden en zuiden van de Neder-Rijn, maar ook de Arnhemmers met ‘hun’ stad. Alle reden voor Rijkswaterstaat en het bestuur van de eerste gemeente van Gelderland om samen groot onderhoud uit te voeren zodat de oeververbinding er weer jaren tegen kan. “Arnhem zou Arnhem niet zijn zonder de John Frostbrug”, meent Boukje Overbeek, bestuursadviseur erfgoed van de gemeente Arnhem.

De Rijnbrug

De John Frostbrug geniet een roemrucht verleden. De rivieroverspanning werd gebouwd tussen 1932 en 1935 als onderdeel van het Rijkswegenplan, een nationaal project om de Nederlandse wegen te verbeteren. De brug kreeg een lichte boogconstructie om de lage stadsbebouwing niet te domineren.

Omdat het voor Rijkswaterstaat destijds gebruikelijk was een brug te vernoemen naar de rivier die er onderdoor liep, kreeg de oeververbinding de naam Rijnbrug. “De bogen van geklonken staal vind ik nog steeds indrukwekkend”, zegt Overbeek. “Maar ook kleinere details zoals de afwerking van de chique trapopgangen met basaltlava zijn mooi”.

Symbool herrijzenis en wederopbouw

In de Tweede Wereldoorlog, die kort na de opening begon, werd de brug twee keer opgeblazen en weer hersteld. De eerste keer, in 1940, vernietigden Nederlandse strijdkrachten de overspanning om de opmars van de Duitse bezetter te stoppen. Tijdens de bezetting werd de brug weer gerepareerd door de Duitsers.

Kort na de heropening werd de oeververbinding het middelpunt van hevige gevechten in de laatste fase van de Operatie Market Garden in september 1944. Pogingen om de brug te veroveren mislukten. Herovering bleek ‘een brug te ver’.

Wereldberoemd

De Frostbrug is wereldberoemd om zijn oorlogsgeschiedenis. Zij staat te boek als symbool van bevrijding en wederopbouw.

In de jaren na de oorlog werd de rivieroverspanning opnieuw hersteld en in 1950 heropend. In 1978 kreeg de brug haar huidige naam, die verwijst naar de Britse militair die de Slag om Arnhem leidde.

Tot nu toe is oorlogsschade aan het bouwwerk altijd zichtbaar gebleven. Ook in de opknapbeurt die Rijkswaterstaat nu uitvoert wordt deze niet hersteld. Overbeek: “De oorlog en de brug hebben in hoge mate bepaald hoe de zuidelijke binnenstad er nu uitziet. Het zou vreemd zijn om de oorlogsschade weg te poetsen”.

In de werkomschrijving van aannemer Mobilis Iris staat het dan ook expliciet omschreven: “Oorlogsschade hoort zichtbaar te blijven uit cultuurhistorische overwegingen”.

Herdenkingstekens

Er zijn nog tal van elementen op en rond de Frostbrug die de gedachten doen teruggaan naar het turbulente verleden. Zo zijn er verschillende herdenkingstekens die herinneren aan de oorlogstijd, zoals in het noordelijke landhoofd en boven de fietsopgang aan de noordzijde van de brug. Aan deze kant staan ook nog twee bunkers met kogelgaten met daarin een monument ter nagedachtenis aan gesneuvelde soldaten.

Schijnvoeg

Een bijzonder detail is de zogeheten schijnvoeg. Die is bij het ontwerp toegepast om de brug in tijden van oorlog snel en gecontroleerd op te kunnen blazen. Tijdens het onderhoud krijgt deze schijnvoeg in het asfalt een afwijkende kleur.

Als de John Frostbrug in september weer open gaat voor verkeer, komt er bovendien een bordje om de historische betekenis van de schijnvoeg toe te lichten.

‘Maroon Red’

Tijdens het onderhoud krijgt de brug waar nodig een schilderbeurt. De leuningen behouden hun opvallende, bordeauxrode kleur: ‘Maroon Red’. Ook dit is een verwijzing naar WOII: het is de achtergrondkleur van het embleem van de Britse 1st Airborne Division, die in 1944 bij Arnhem landde om de brug in te nemen.

Klaar voor herdenking

Behalve het schilderen van delen van de brug heeft aannemer Mobilis Iris de afgelopen maanden het betondek gerepareerd, geasfalteerd en de voegovergangen vernieuwd.

Vanaf 10 september 2022 is de John Frostbrug weer open en klaar voor de jaarlijkse herdenking van de Slag om Arnhem.

Foto: Groot onderhoud John Frostbrug, 2022 (foto Paul Poels Fotografie).

 

 

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.