De nieuwe MONUMENTAAL, die vanaf morgen (vrijdag 12 april) verkrijgbaar is, staat weer boordevol boeiende reportages, achtergronden en belangwekkende weetjes uit en over monumentenland.
De coverstory van de tweede editie in 2019 besteedt ruim aandacht aan de Hollandsche Manage, een eldorado voor liefhebbers van paarden en bouwkunst. Nederlands oudste manege staat in Amsterdam en verkeert in oorspronkelijke chique staat. Nu nog bladdert de verf van de muren. Maar met een grondige restauratie in het verschiet en een toekomst als Levend Paardenmuseum wacht een nieuw tijdperk.
Elswout
In Overveen, vlakbij Haarlem, ligt de sprookjesachtige buitenplaats Elswout. Wie door het poortgebouw naar binnen gaat, betreedt een andere wereld. Ooit zijn daar kosten noch moeite gespaard om het buitenleven te veraangenamen.
Maar hoe houdt eigenaar Staatsbosbeheer het goed in stand en wat is het beste om Elswout te doen doorgroeien naar een gastvrije culturele buitenplaats? MONUMENTAAL ging op bezoek.
Bewaard en bewonderd
Een kleurrijk blikje van De Gruyter, een ZHB bierglas, een herdenkingstegeltje van een bedrijf, een fraai koffieblik of een plaatjesalbum van Verkade, in menig interieur staan ze nog te pronken. Zonder uitzondering behoren ze tot Nederlands industriële erfgoed.
Veel alledaagse producten geven iets prijs van het verleden. Het zijn voorwerpen uit de directe omgeving met ieder een eigen verhaal. Nu eens gaat het om de typerende vorm, de wijze van verpakking, dan weer om de reclame die er voor gemaakt werd.
De Stichting Haags Industrieel Erfgoed (SHIE) heeft voor dergelijke aspecten van het historische product in haar 25-jarig bestaan regelmatig aandacht gevraagd en bundelt al die aspecten in een nieuw boek met aansprekende illustraties.
Tweede leven voor Duitse bunkers
Langs grote delen van de West-Europese kust zijn ze te vinden: bunkers als overblijfsel van de Atlantikwall. In de jaren 1942-1944 bouwde de Duitse bezetter de verdedigingslinie langs de West-Europese kust om een geallieerde invasie te voorkomen.
Zoals bekend lukte dat niet: de Atlantikwall werd in 1944 betrekkelijk snel doorbroken op de landingsstranden van Normandië. Minder bekend is de naoorlogse geschiedenis van de Atlantikwall. Zeker in natuurgebieden was de aandacht tot vrij recent nogal beperkt, maar het tij lijkt te keren. Diverse bunkers hebben een nieuwe functie: niet langer militair object, maar uitkijkpunt voor bezoekers.
En verder
Verder in de nieuwe MONUMENTAAL o.m. een indringende impressie van de Beurs van Berlage, een mooie beschrijving van het prachtige kasteel Twickel bij Delden en een lezenswaardige inkijk in een fraai gerestaureerd 18e-eeuws herenhuis in Brugge (Vlaanderen).
Voor de vaste rubriek Erfgoed in den Vreemde trokken we naar Suriname. De oude binnenstad van Paramaribo is uniek in de wereld, maar hunkert naar een opknapbeurt. Na jaren verwaarlozing dreigen tientallen monumentale en beeldbepalende panden ten onder te gaan aan het tropische klimaat. Stadsherstel Suriname springt voor hen in de bres.
Foto: De Vondel Caroussel, immaterieel erfgoed in rijksmonument De Hollandsche Manege (foto Sjors van Dam).