De gemeente Houten heeft Honswijk aangekocht van het rijk. Om dit grootste torenfort van Nederland verder te ontwikkelen, is de plaatselijke overheid op zoek naar een kwartiermaker.
Met de aankoop wil het lokale bestuur een passende toekomst voor het rijksmonument en icoon van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) mogelijk maken. De gemeente hoopt het fort de komende vijf jaar via het zogenoemde concept ‘te gast’ op organische wijze te kunnen ontwikkelen.
Bedoeling is, dat markt en overheid als gelijkwaardige partners optrekken en investeren. Diverse, al dan niet tijdelijke functies en ondernemers, kunnen een plek krijgen. Gaandeweg wordt toegewerkt naar een definitieve invulling van het fortterrein met meerdere functies.
De risico’s van het eigenaarschap zijn volgens de Houtense bestuurders goed in beeld gebracht en overzienbaar. Bij de overdracht ontving de gemeente 255.000 euro van het rijk om de aanwezige bodemverontreiniging te kunnen saneren. De gemeente ziet volop kansen om met een eigen startkapitaal van maximaal een half miljoen euro de komende 5 jaar tot dekkende exploitatie te komen. De provincie Utrecht heeft 810.000 euro beschikbaar gesteld om het fort in 2017 bruikbaar, toegankelijk en beleefbaar te maken. Houten verwacht de eerste ondernemers en bezoekers in (de loop van) 2017 op het fort te kunnen verwelkomen.
Aanleiding
De Lek was indertijd een zwak punt in de verdedigingslijn van de NHW wat vroeg om een krachtig antwoord. Dat werd Fort Honswijk, sinds 1840 een eeuw lang wachter langs de rivier, samen met Fort Everdingen aan de andere kant van de Lek.
Tijdens WOII, toen de Duitsers over de onder water gezette gebieden vlogen, bleek dat de linie zijn verdedigingswaarde grotendeels had verloren. Daarna is het fort lange tijd voor andere doeleinden in gebruik gebleven bij Defensie.
In 2008 droeg Defensie Honswijk over aan het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie met als doel het fort te verkopen. Hiermee kwam een definitief eind aan 150 jaar militair gebruik. Inmiddels is de Nieuwe Hollandse Waterlinie, en dus ook het fort, aangewezen als grootste rijksmonument van Nederland.
Nieuwe functie
Volgens de gemeente Houten is de tijd aangebroken het unieke fort een nieuwe functie te geven, een invulling die dienstbaar is aan de nominatie voor UNESCO Wereld Erfgoed.
De schoonheid van de bouwkunst van torenfort Honswijk met het omliggende waterlinielandschap kan naar het inzicht van de plaatselijke bestuurders hét gezicht van het rijksmonument en UNESCO worden. Niet door het hele terrein met aanwezige gebouwen volledig op hoogwaardig niveau te restaureren, maar door het te behouden en bruikbaar te maken als podium/decor voor activiteiten van niveau en ondernemerschap. Met de aantekening, dat het torenfort jaarlijks van 1 oktober tot en met 31 maart beschikbaar moet blijven als overwinteringsplek voor vleermuizen.
Linieland
Het samenwerkingsverband Linieland werkte de afgelopen jaren aan de herontwikkeling en recreatieve ontsluiting van de Stelling van Honswijk.
Fort Honswijk, Lunet aan de Snel, Werk aan de Korte Uitweg, Gedekte Gemeenschapsweg, Werk aan de Groene Weg, het Inundatiekanaal en de open schootsvelden vormen samen de goed bewaarde structuur van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
De linie biedt een bijzonder recreatief netwerk op het Eiland van Schalkwijk in museaal landschap. Dat netwerk is volgens de gemeente Houten pas compleet als ook het terrein van Fort Honswijk, hoofdattractie van het gebied, toegankelijk en beleefbaar is.
Het is aan de kwartiermaker het pad te effenen. Geïnteresseerden kunnen voor 1 november 2016 hun reactie met motivatie en recent CV en profiel voor 1 november 2016 mailen naar gemeentehuis@houten.nl o.v.v. vacaturenummer 2016-035-RO.