Op de vier zondagen in juli wordt in Nederland voor het eerst de Iconic Houses maand gehouden. Tien moderne museumwoningen en particuliere droomhuizen, aangesloten bij het internationale Iconic Houses netwerk, staan dan in de schijnwerpers en geven 50 procent korting aan Iconic Houses passe-partouthouders.
Wie normaliter 120 euro entree betaalt bij het bezoeken van alle deelnemende museumwoningen, is nu 60 euro kwijt plus aanschaf van een passe-partout voor 12,50 euro en bespaart dus bijna 50 euro. De passe-partouts en zijn via de Iconic Houses website te bestellen.
Veel te ontdekken
Volgens woordvoerder Natascha Drabbe kiezen veel mensen in corona-tijd voor culturele uitjes in eigen land. “Er is een hoop te ontdekken. Zo kun je alleen al in Amsterdam of Utrecht een dag lang doorbrengen met het binnenkijken bij moderne museumwoningen. Maar er zijn ook prachtige huizen in Groningen en Drachten”.
Voor de voorlopers van nieuwe ontwikkelingen in de architectuur, de avant-garde architecten die de Nederlandse architectuur wereldwijd op de kaart hebben gezet, fungeerde het particuliere huis vaak als laboratorium om nieuwe technologieën uit te proberen, en materialen of nieuwe opvattingen over de ideale plattegrond te testen.
Drabbe: “Je stapt bij deze huizen in feite in een tijdcapsule en ervaart de geschiedenis op concrete en onderhoudende manier. Ook de bewonersgeschiedenis is vaak bijzonder, waardoor een bezoek niet alleen over architectuur, techniek of esthetiek gaat, maar ook over de sociale omstandigheden, familierelaties, en soms zelfs hele familiedrama’s”.
Reis door de tijd
In heel Nederland zijn volgens Iconic Houses verassende staaltjes van vernieuwende woonhuisarchitectuur te vinden. Van sociale volkshuisvesting aan het begin van de 20e eeuw tot conceptuele villa’s aan het begin van de 21e.
“Maak een reis door de tijd en ontdek de hoogtepunten van internationaal vermaarde architectuurstromingen als De Stijl en het Modernisme tot en met het Structuralisme en Postmodernisme. Ook sommige particuliere huizen die zelden openbaar toegankelijk zijn, zoals De Diagoonwoning in Delft en het Van Schijndelhuis te Utrecht, openen iedere zondag van juli hun deuren”, aldus Drabbe.
De verhalen achter het ontwerp van deze woningen vertellen over hoe er in verschillende decennia gedacht werd over sociale verhoudingen, samenwonen of hygiëne; idealen, tot uitdrukking gebracht in steen. De Iconic Houses Maand is een eenmalige gelegenheid om al deze bijzondere huizen te ervaren.
Rondje Nederland
Deze tien huizen doen mee:
- Amsterdam – Modelwoning in Museum Het Schip, De Dageraad en de Van Eesteren Museumwoning
- Delft – Diagoonwoning
- Drachten – Van Doesburg Rinsemahuis
- Groningen – Wall House #2
- Nagele – Museumhuis Polman
- Rotterdam – Huis Sonneveld en De Kiefhoek
- Utrecht – Van Schijndelhuis
In Amsterdam viert de Amsterdamse School hoogtij met de modelwoning bij Museum Het Schip en de rondleidingen over Michel de Klerk bij De Dageraad. Het Van Eesteren Museum verzorgt rondleidingen over Cornelis van Eesteren’s uitbreidingsplan van de jaren ’50.
In Rotterdam is er de in prachtige staat verkerende jaren ’30 villa Huis Sonneveld voor de directeur van de Van Nelle Fabriek, van Brinkman & Van der Vlugt, en de modelwoning in de wereldberoemde woonwijk De Kiefhoek van J.J.P. Oud. Een bezoek daaraan kan prima gecombineerd worden met een rondleiding in de particulier bewoonde experimentele Diagoonwoning te Delft.
Het Van Doesburg Rinsemahuis in Drachten is op één dag in te plannen met het conceptuele Wall House #2 in Groningen. Of trek een dag uit om Nagele in de Noordoostpolder te verkennen; het enige dorp in Nederland waar alle gebouwen platte daken hebben, de ‘ideale stad’ die geheel vanaf de tekentafel werd ontworpen en in de jaren ’50 in één keer is neergezet. Museumhuis Polman is er de eerste doorzonwoning. Wie er snel genoeg bij is kan in het huis ernaast een overnachting reserveren dat als Monument & Bed verhuurd wordt.
In Utrecht is het jongste monument van Nederland te bezoeken, een bijzondere architectenwoning waar alles tot en met het meubilair en de verlichting ontworpen is; in het particulier bewoonde Van Schijndelhuis (1992), draaien glazen deuren zonder scharnieren aan een siliconen kitnaad en verzorgt de bewoonster zelf de rondleiding.
Iconic Houses passe-partout
De tien Iconic Houses zijn open op zondag 4, 11, 18, en 25 juli. Houders van een passe-partout krijgen 50 procent korting op vertoon ervan. Een passe-partout, kosten 12,50 euro per persoon, is aan te schaffen via de Iconic Houses webshop.
Daar waar een Museumjaarkaart geldt krijgt men korting op de extra te boeken rondwandelingen, zoals bij Museum Het Schip en De Dageraad. Bij Wall House #2 ontvangen passe-partouthouders gratis een architectuurgidsje over het huis (ter waarde van 3,95 euro). Gezien de coronamaatregelen moet voor elke museumwoning afzonderlijk een tijdslot gereserveerd worden, behalve bij Wall House #2.
De tien Iconic Houses en hun architecten (chronologisch)
1921 – Museum Het Schip Modelwoning – Michel de Klerk
www.iconichouses.org/houses/schip
1921 – Van Doesburg Rinsemahuis – Theo van Doesburg
www.iconichouses.org/houses/van-doesburg-rinsemahuis
1923 – De Dageraad – Michel de Klerk en Piet Kramer
www.iconichouses.org/houses/dageraad-housing-complex
1930 – De Kiefhoek Museumwoning – J.J.P. Oud
www.iconichouses.org/houses/kiefhoek-house-museum
1934 – Huis Sonneveld – Brinkman en Van der Vlugt
www.iconichouses.org/specials/sonneveld-house/architecture
1952 – Van Eesteren Museumwoning – Nielsen Spruit & Van de Kuile
www.iconichouses.org/houses/van-eesteren-museum-apartment
1956 – Museumhuis Polman – Lotte Stam-Beese en Ernest Groosman
www.iconichouses.org/houses/polman-house
1971 – Diagoonwoning – Herman Hertzberger
www.iconichouses.org/houses/diagoonwoning
1992 – Van Schijndelhuis – Mart van Schijndel
www.iconichouses.org/specials/mart-van-schijndel/the-van-schijndel-house
2001 – Wall House #2 – John Hejduk
www.iconichouses.org/houses/wall-house
Iconic Houses Netwerk
Iconic Houses is in 2012 opgericht door een internationale groep professionals die moderne museumwoningen runnen als platform voor kennisuitwisseling, om samen te werken en nieuwe activiteiten te ontwikkelen.
Het netwerk, een Nederlands initiatief, zet zich in voor het vergroten van kennis over en het ondersteunen van toonaangevende voorbeelden van 20e-eeuws woonontwerp. De website iconichouses.org maakt het leven volgens woordvoerder Natascha Drabbe gemakkelijker voor fans van 20e-eeuwse architectuur en fungeert voor velen als bucketlist voor architectuurtrips.
“De site biedt een handig overzicht met 150 van ’s werelds meest iconische moderne museumwoningen. In sommige kun je zelfs overnachten. Zij is ook het perfecte vertrekpunt voor het plannen van dagtripjes in eigen land of je eerste post-corona stedentrip in het buitenland, zodra dat weer veilig kan. En tot die tijd is het heerlijk wegdromen over mogelijke verre reizen vanuit je luie stoel”.
Foto: Huis Sonneveld, 1933, Rotterdam. Architecten: Brinkman & Van der Vlugt (foto Els Zweerink).