In Antwerpen wordt gezocht naar een nevenbestemming voor de Sint-Catharinakerk op het Kiel. Dat wil zeggen dat er naast erediensten andere activiteiten plaatsvinden. In Poppel, een deelgemeente van Ravels, krijgt de Sint-Valentinuskerk volledige herbestemming.
Welke bijkomende of nieuwe functies beide historische gebouwen in Vlaanderen tegemoet kunnen zien, is vooralsnog onduidelijk. Zowel op het Kiel als in Poppel begint daartoe onderzoek met inschakeling van de lokale bevolking.
Steun
De komende jaren moet in Antwerpen – net als in Nederland – voor tientallen kerken een nieuwe of nevenbestemming worden gevonden. Het provinciebestuur biedt inhoudelijke en financiële ondersteuning als de gebouwen een maatschappelijke invulling krijgen. Centrale ligging en de grote oppervlakten van de kerken bieden daarvoor zijns inziens mogelijkheden: ruimte voor ontmoeting, een culturele bestemming, een wijkhuis of dorpspunt, een sociale werkplaats. Onder de noemer Kerkplus is hiervoor 3.850.000 euro gereserveerd.
Goede voorbereiding noodzaak
“Voor een geslaagde herbestemming is goede voorbereiding vitaal”, betoogt Kathleen Helsen, gedeputeerde kerkenbeleid. “Daarbij kijken we naar de erfgoedwaarde, de architectuur en de staat van het gebouw, maar ook naar duurzaamheid en energie-efficiëntie en vooral naar een invulling die aansluit bij de noden van de buurt. Om die puzzel te leggen voert een multidisciplinair team bestemmingsonderzoek uit. Daarbij hoort een participatietraject met de plaatselijke bevolking”.
Bestemmingsonderzoeken
De kerkraad van de Sint-Catherinakerk op het Kiel in Antwerpen krijgt 39.736 euro om op zoek te gaan naar een optimale benutting voor haar gebouw, een neoromaanse kruisbasiliek uit de tweede helft van de 19e eeuw. Naast erediensten zullen daar straks conform plan ook andere activiteiten plaatsvinden. Welke is nog onduidelijk.
Daartoe begint het multidisciplinaire team Studio Open Kerken een ontwerpend onderzoek in participatie met de parochie, lokale organisaties, de jeugdvereniging en stedelijke diensten. Het bisdom ging eerder al akkoord met een nevenbestemming voor de Sint-Catherinakerk.
Sint-Valentinuskerk
De geschiedenis van de Sint-Valentinuskerk in het Ravelse deeldorp Poppel gaat terug tot de 16e eeuw. Sindsdien is ze verschillende keren herbouwd. Vandaag is het een driebeukige kruiskerk met een toren in Kempense gotiek.
De laatste jaren liep het kerkbezoek sterk terug, een evolutie die door de coronacrisis versneld werd. Parochie en bisdom hebben daarom samen met het gemeentebestuur beslist een andere invulling aan het gebouw te geven, bij voorkeur voor het plaatselijke verenigingsleven.
Studio Open Kerken begint een bestemmingsonderzoek om tot een gedragen voorstel te komen. Daarbij worden naast het kerkbestuur adviesraden, verenigingen uit het dorp en inwoners van Poppel ingeschakeld. Om het onderzoek te financieren ontvangt de gemeente Ravels een Kerkplus-subsidie van 35.315 euro.
Foto: Lokale besturen, kerkbesturen en vzw’s in Antwerpen kunnen met vragen over toekomstig gebruik van een kerkgebouw aankloppen bij het provinciebestuur.