Na 60 jaar slaat de klok van Kasteel Eerde in Ommen weer als vanouds. Het torenuurwerk is in opdracht van Natuurmonumenten gerestaureerd door de Koninklijke Eijsbouts Klokkengieterij.
De opknapbeurt is mogelijk gemaakt dankzij financiële bijdragen van het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Ridderschap Overijssel. In aanwezigheid van betrokkenen, onder wie leden van de familie Van Pallandt, is het uurwerk op vrijdag 7 februari officieel in werking gezet.
Geen kennis
Niemand wist tot voor kort hoe de klok van Kasteel Eerde vroeger precies klonk. Voor zover bekend stond de wijzerplaat boven de ingang al jaren stil.
Volgens een kleinzoon van Philip Dirk baron van Pallandt gaf het uurwerk in ieder geval zolang hij op school zat (van 1963 tot 1970) geen geluid. “De gewichten moesten handmatig gehesen worden. Onze vader heeft daarom een elektrisch klokje geplaatst. Het slagmechanisme stond echter uit, want er sliepen kinderen op de zolderverdieping”.
Historisch
Het opgeknapte uurwerk van Kasteel Eerde is volgens insiders van grote historische waarde. Adviseur Loek Romeyn van de Stichting tot Behoud van het Torenuurwerk maakte voor de restauratie de werkomschrijving.
“Het kasteel in Ommen komt al in 1227 in de archieven voor onder de naam Huis Eerde. De huidige vorm kreeg het in 1715. Men kan er van uitgaan dat het uurwerk in of omstreeks dat jaar is vervaardigd. Het vertoont grote gelijkenis met het torenuurwerk in de kerk van Drempt. Dat uurwerk is gesigneerd en gedateerd: Joan Sprakel fecit Goor, Anno 1700. Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid heeft Sprakel (* ± 1652 Goor † ± 1725) ook de klok van Kasteel Eerde vervaardigd”, staat in diens restauratiebestek.
Zware gewichten
De stelling en de overige onderdelen van de klok op het landgoed in Ommen zijn van smeedijzer. Het is een groot en ingewikkeld geheel van tandwielen, assen en andere onderdelen, die het gaand werk (het tijdmetende deel) en het slagwerk aansturen.
Twee zware aandrijfgewichten maken het plaatje compleet. Adviseur Romeyn en de restaurateurs van Koninklijke Eijsbouts hebben hiervoor een oplossing bedacht: ieder uur treedt een motortje in werking. De gewichten van het torenuurwerk op Kasteel Eerde hoeven anno 2020 niet meer met de hand gehesen te worden.