Minister opent paviljoen Biënnale Venetië

Verantwoordelijk minister Ingrid van Engelshoven (OCW) heeft donderdagochtend 20 mei het Nederlandse paviljoen op de 17e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia digitaal geopend.

Op de toonaangevende internationale expositie presenteert Nederland Who is We?, samengesteld door Francien van Westrenen (hoofd Agentschap van Het Nieuwe Instituut) met artistieke bijdragen van Afaina de Jong (architect) en Debra Solomon (kunstenaar). Het Nieuwe Instituut is commissionair van het paviljoen.

La Biennale di Venezia is voor publiek te bezoeken van 22 mei tot en met 21 november. De tentoonstelling Who is We? is ook digitaal te ervaren op whoiswe.nl

Who is We?

Centraal thema van de biënnale 2021 is How will we live together? een vraag die door de pandemie zo mogelijk nog urgenter is geworden.

De Nederlandse bijdrage beantwoordt het thema met de wedervraag Who is we? en wil haar paviljoen een krachtig pleidooi laten zijn tegen monocultuur in architectuur en stedenbouw.

De sociale en ecologische urgenties verlangen volgens de samenstellers van architecten en stedenbouwers dat zij ‘we’ gaan beschouwen als meervoudig. De presentatie in het paviljoen richt zich daarom op stedenbouw die vrouwelijk is, van kleur, queer en multispecies.

Om een antwoord te formuleren op de vraag Who is we? nodigde Het Nieuwe Instituut architect Afaina de Jong en kunstenaar Debra Solomon uit.

The Multiplicity of Other 

De Jong bevraagt met haar onderzoek The Multiplicity of Other de potentie van architectuur en stedenbouw wanneer die andere kennis, waarden, methodologieën en taal als basis zou nemen.

Gedreven door de onhoudbaarheid van eenzijdig ontwerp, perspectieven en de geprivilegieerde positie van de ontwerper, opent zij een wereld waarin de kennis van de meerderheid, die gezien noch gehoord wordt, centraal staat.

Haar onderzoek wordt in het paviljoen onder meer gepresenteerd in de vorm van de ruimtelijke installatie Space of Other. Het ontwerp transformeert de ‘rationele’ witte ruimte van het paviljoen en speelt met ‘het niet zien’ en ‘het niet gezien worden’.

In de installatie zijn het stuk Preta te bekijken van de Portugese acteur Gio Lourenço en de registratie van gesprekken van De Jong met denkers en ontwerpers over andere waarden, kennis en manieren van werken in relatie tot stedenbouw en architectuur. De Jong sprak o.a. met Emmanuel Admassu, Samir Bantal, Khensani de Klerck en Farida Sedoc. Alle gesprekken zijn ook te zien op whoiswe.nl

Multispecies Urbanism

Aangespoord door de klimaatcrisis benadrukt Solomon met Multispecies Urbanism de urgentie van een wederkerige relatie met het meer-dan-menselijke, zoals de bodem en het bodemleven voor een rechtvaardige stedenbouw.

Buiten voor de entree van het paviljoen staan levensgrote rhizotrons – een ruimtelijke installatie en wetenschappelijk instrument waarin een levende bodem en wortelsystemen zichtbaar worden – opgesteld. Solomon maakt daarmee direct het statement dat bij stedenbouw ook de bodem een wezenlijke rol speelt.

In het paviljoen deelt ze onderzoeksmethodes en instrumenten die ze inzet om o.a. in Amsterdam Zuidoost een voedselbos van 55 hectare te verwezenlijken in samenwerking met een praktijkgemeenschap bestaand uit zo’n 75 buurtbewoners.

Parallel programma

Who is We? is volgens de samenstellers geen conclusie, maar eerder een aanleiding voor verder onderzoek, discussie en verbinding met andere praktijken.

Aansluitend op het beleidsveld werkt Het Nieuwe Instituut samen met lokale overheden in Amsterdam en Rotterdam. Caroline Nevejan, chief science officer Amsterdam, ontwikkelde het onderzoeksprogramma Values for Survival. Independent School for the City stelt een community of learning samen onder de titel The Polder of Babel: A Super-Diverse City in the Anthropocene.

Met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zijn drie ontwerpteams geselecteerd om onderzoek te ontwikkelen in relatie tot de thematiek van Who is We?: Failed Architecture, Bureau LADA en Studio Wild.

Digitale expositie whoiswe.nl

Mede vanwege COVID-19 is besloten naast een fysieke een digitale tentoonstelling te maken, waardoor het ook voor diegenen die niet naar Venetië kunnen afreizen mogelijk is de presentatie Who is We? te ervaren.

Op whoiswe.nl worden alle werken in het paviljoen in digitale setting gepresenteerd. Het platform is ontwikkeld door Studio RNDR op basis van de grafische vormgeving van Richard Niessen.

‘Who is We?’ is mogelijk gemaakt met steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de gemeenten Amsterdam en Rotterdam en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.