Huis Van Gelderen in Enschede, ontworpen door architect Hein Salomonson voor de gelijknamige textielfabrikant, is het eerste pand van Hendrick de Keyser in Twente. De monumentenorganisatie verkreeg het tot in detail bewaard gebleven woonhuis uit de jaren vijftig door een particuliere schenking.
Modern en informeel wonen
Architect Hein Salomonson (1910-1994) geniet bekendheid als ontwerper van mooi gedetailleerde vrijstaande woonhuizen en interieurs in de jaren vijftig en zestig.
Gedurende zijn leertijd te Den Haag, Wenen en Parijs bij Josef Hoffmann en Le Corbusier werd hij gegrepen door de experimentele architectuur van het Nieuwe Bouwen. Na de oorlog was Salomonson redacteur van het tijdschrift Goed Wonen en een van de architecten die vorm gaven aan het moderne, informele wonen in Nederland. Zijn ontwerpen behoren tot het beste uit deze periode en zijn kenmerkend voor de naoorlogse villabouw in Nederland.
’s Mans werk was kennelijk van dusdanig goede kwaliteit dat de familie Van Gelderen alleen de keuken een keer heeft vervangen maar verder meer dan zestig jaar comfortabel heeft gewoond in het gezinshuis, waar door de kinderen werd gerolschaatst in de gangen.
Grote variatie vormen en materiaal
Het prachtige huis, voor het jonge opgroeiende gezin van Henk van Gelderen en Beryl Menko, werd gebouwd in de jaren 1956-1957. Van Gelderen, actief in het verzet en directeur van Stoomweverij De Nijverheid, was vriend van Salomonson en hielp hem tijdens diens onderduiktijd.
Opvallend voor het ontwerp is het denken vanuit de plattegrond, de geschakelde, blokachtige opbouw van het huis, de zorgvuldige routing, de open relatie met de omgeving en de afwerking van het interieur met een enorme variatie aan materialen.
Dag en nacht
Het huis in Enschede is verdeeld in een dag- (wonen) en nacht- (slapen) gedeelte. Een hal-patio vormt het verbindende element. De woonkamer heeft grote glaspuien naar de tuin en bestaat uit een zit- en eetgedeelte. Door een leren scherm, aan één zijde wit en aan de andere zijde blauw, kunnen de ruimten van elkaar worden gescheiden.
Overal in het huis Van Gelderen zijn de vensters doordacht geplaatst met interessante zichtassen. Ook zijn er veel bijzondere door de architect ontworpen interieurdetails. De tuin om het huis, met een groot gazon, borders met vaste planten en een rozentuin werd aangelegd in 1957 naar ontwerp van de vermaarde tuinarchitect Mien Ruys met wie Salomonson vaker samen optrok.
Schenking
Beryl van Gelderen en haar vijf kinderen hebben het grotendeels onaangetaste familiehuis met alle originele details, sanitair en meer dan 100 bouwtekeningen aan Hendrick de Keyser geschonken om het met samen met de tuin voor de toekomst te beschermen.
Verhuur na restauratie
Huis Van Gelderen wordt gerestaureerd met aandacht voor duurzaamheid en veel oog voor de bijzondere details, verklaart Hendrick de Keyser Monumenten.
Na restauratie wordt het huis verhuurd; het zal op afspraak tevens met enige regelmaat te bezichtigen zijn. Eenmaal verworven panden blijven altijd in bezit van de organisatie.
Foto: Het moderne landhuis Van Gelderen werd gebouwd in de in de jaren 1956-1957 (foto HdK).