De open ruimte in Nederland neemt met 8 hectare per dag af. Steeds meer megastallen, distributiecentra, zonneparken, windmolens, snelwegen en woonwijken vragen ruimte. Natuurmonumenten maakt zich daar zorgen over.
Reden waarom de organisatie via de zogenoemde Nationale Landschap Enquête eenieder vraagt zich uit te spreken over hoe we willen dat ons land er uit ziet. Hoe gaan we alle ontwikkelingen zo inpassen dat Nederland een fijn land blijft om te leven? Kan dat met liefde voor ons landschap en de natuur? En hoe ziet dat er dan uit? Wie zich betrokken voelt kan de enquête tot 9 januari 2019 invullen.
“Ons landschap staat op het spel”, verklaart Marc van den Tweel, directeur van Natuurmonumenten. “Als we niet opletten, verdwijnt de schoonheid en weidsheid van ons land en de ruimte voor de natuur”. Daarom wil hij weten hoe we om moeten gaan met woningbouw, landbouw, industrie, infrastructuur en al die andere zaken die ruimte vragen in ons land.
Geen energiefabriek
De overgang naar duurzame energie is in dat kader van het grootste belang. Er zijn nog grote oppervlaktes lege daken op huizen, kantoren en andere bouwwerken.
Daar is nog ruimte voor circa 145 miljoen zonnepanelen, maar ondertussen kijken steeds meer bestuurders met vragende ogen naar natuurgebieden en open ruimte om de energieopgave in te lossen. “Slechts 13 procent van ons landoppervlak is beschermde natuur. Laat die 13 procent ook écht natuur blijven. Verander haar niet in een energiefabriek”, betoogt Van den Tweel.
Kaalslag in boerenland
De Nederlandse landbouw is gericht op economische topprestaties. Als grootste voedselexporteur van de wereld – op de Verenigde Staten na – is in ons buitengebied een kaalslag gaande.
Met de focus op productie verdwenen sinds de jaren 50 talloze sloten, hagen en bomen en veranderde veel landbouwgrond in gebieden waar slechts één plantensoort op groeit: eiwitrijk gras voor de koeien. Het levert volgens Natuurmonumenten meer productie op, maar ondertussen veranderde het boerenland dusdanig dat niet alleen onze nationale vogel de grutto, maar ook de ooit zo gewone tureluur, wulp, patrijs, veldleeuwerik en boerenzwaluw op de rode lijst van bedreigde vogels belandde. De schoonheid van het oudhollandse cultuurlandschap is bijna alleen nog te zien in oude olieverfschilderijen. Van den Tweel: “Laten we dit voortduren of zetten we in op meer natuurinclusieve landbouw”?
Woningbouw
Zeventien miljoen mensen hebben recht op een dak boven hun hoofd. Dat betekent dat er de komende jaren een miljoen huizen moeten worden bijgebouwd. Maar regie hierop lijkt te ontbreken.
Als – optimistisch bekeken – de helft van die opgave binnenstedelijk kan worden opgelost, is nog circa 15.000 hectare open ruimte nodig om aan de vraag te voldoen. Dat is anderhalf keer de oppervlakte van de stad Den Haag. Maar welke open ruimte offeren we hiervoor op? Wie beslist hierover?
Wageningen Environmental Research
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen Environmental Research in samenwerking met Natuurmonumenten. De resultaten komen mettertijd beschikbaar voor bestuurders opdat zij die in hun beleid kunnen meewegen. Tot 9 januari 2019 kan de enquête worden ingevuld via: www.natuurmonumenten.nl/landschap
Omdat het gaat over de toekomst van ons land, wil Natuurmonumenten ook weten hoe kinderen hierover denken. Voor hen is een speciale enquête gemaakt. Zij kunnen meedoen via www.oerrr.nl/onderzoek