Ga naar de inhoud

NCE: Verdwijnen vakmanschap bedreiging erfgoed

Het vakmanschap in de restauratiebranche staat op de tocht. Die noodkreet slaakt het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen (NCE).

De crisis in de bouw heeft geleid tot een forse daling van het aantal leerlingen dat een bouwopleiding volgt. Tegelijkertijd is daarmee de instroom van nieuwe restauratieleerlingen tot een dieptepunt gedaald. Daarnaast dreigen restauratieopleidingen de dupe te worden van herziening van het middelbaar beroeps onderwijs (mbo).

Volgens het NCE leiden deze ontwikkelingen tot het verdwijnen van vakmanschap. “Dat is een bedreiging voor ons erfgoed. Als er geen nieuwe vakmensen zijn om monumenten te restaureren, kan dit in de toekomst tot onherstelbare schade leiden”.

De erfgoedbranche heeft zich de afgelopen jaren ingezet de dreigende teloorgang van het restauratievakonderwijs af te wenden. Er zijn nieuwe specialistenopleidingen ontwikkeld voor restauratie timmeren en restauratie metselen op mbo-4 niveau. Aan een opleiding restauratie voegen op mbo-3 niveau wordt gewerkt. Door nauwe samenwerking met de restauratiebedrijven sluiten de nieuwe opleidingen volgens het NCE goed aan op de arbeidsmarkt.

”De aanleiding om zich actief in te zetten voor het erfgoedonderwijs lag in de bedreiging van de restauratieopleidingen, maar er wordt ook gewerkt aan verbeteringen in het onderwijs aan restauratoren van roerend erfgoed. Jongeren hebben nu de keuze uit verschillende restauratieopleidingen met uitzicht op een mooie loopbaan”.

Met pensioen

Het NCE wijst erop, dat de komende jaren een hele generatie restauratievaklieden met pensioen gaat. Met hen stapt een brok vakkennis van de steigers. Nu de crisis achter de rug is en de orderportefeuilles in bouw en restauratie weer vol stromen, ontstaat in beide sectoren een tekort aan vaklieden. Het centrum werkt met kracht aan behoud van het benodigde vakmanschap, zodat het erfgoed blijvend kan worden doorgegeven aan volgende generaties.

Hoeder erfgoedonderwijs

In het NCE, opgericht om de nieuwe opleidingen te borgen, werken veertien erfgoedorganisaties, diverse mbo-instellingen en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed samen.

De stichting richt zich, naast behoud van het erfgoedonderwijs, naar eigen zeggen ook op het zorgdragen voor inspirerende leeromgevingen, het verzorgen van stage- en leerwerkplekken en voorziet in voldoende gekwalificeerde docenten en leermeesters. Daarnaast doet het centrum onderzoek naar doorgaande leerlijnen van mbo, hbo en wo en naar de mogelijkheden van certificering van de individuele vakman (naast de al bestaande certificering voor restauratiebedrijven).

Overzicht opleidingen

Op 1 januari 2017 is de website Erfgoedopleidingen.nl live gegaan. Die biedt een overzicht van alle erfgoed gerelateerde opleidingen en cursussen en waar ze gevolgd kunnen worden. Het overzicht komt volgens de initiatiefnemers tegemoet aan een belangrijke behoefte van leerlingen, hun ouders, maar ook van oudere werknemers. In een oogopslag is te zien hoe en waar (bij-) scholing gevolgd kan worden.

Foto: Stichting Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen, partner Vakgroep Restauratie.