Archeologen hebben in Dalfsen een compleet grafveld uit de Steentijd ontdekt, het grootste van West-Europa en een unicum in Nederland. Maar liefst 120 graven met spectaculaire grafgiften en zelfs een aarden monument uit de tijd van de hunebedbouwers zijn blootgelegd. De ontdekking van resten van een huis vlak naast de begraafplaats en langs een 5000 jaar oude weg, is eveneens een primeur voor Nederland. Dit onderzoek biedt nieuw zicht op de ‘oer-Nederlander’, de eerste mensen die zich hier permanent vestigden en niet langer als jager-verzamelaar rondtrokken. In het Overijsselse Dalfsen zijn 120 van de tot nu toe zeer zeldzame Trechterbekers opgegraven, de naamgevers van de cultuur waartoe deze Steentijdmensen worden gerekend. Andere grafgiften zijn stenen bijlen, vuurstenen pijlpunten en messen en twee barnstenen kettingen. Het grafveld meet 120 bij 20 meter. Bijzonder is het centraal gelegen aarden monument. Nu zichtbaar als een ovale greppel van 30 bij 4 meter, dat een imponerende aanblik moet hebben geboden. De huisplattegrond werd in de directe omgeving van het grafveld opgegraven.
Trechterbekercultuur
De periode tussen 3400 en 2700 voor Christus wordt de tijd van de Trechterbekercultuur genoemd, in de canon van de Nederlandse geschiedenis ‘de eerste boeren’. Deze mensen gaven als eersten in Noord-Nederland hun zwervend bestaan als jager-verzamelaar op om boer te worden. Zij hebben hun stempel op het Nederlandse landschap gedrukt. In Drenthe vinden we de hunebedden als tastbaar overblijfsel, in Overijssel krijgen we nu voor het eerst de resten van een hele gemeenschap in beeld.
Eens in de 50 jaar
Archeologen van ADC ArcheoProjecten zijn samen met studenten van de rijksuniversiteit Groningen, de hogeschool Saxion en The Missing Link maanden bezig geweest om de graven te documenteren en de vondsten te bergen. Daan Raemaekers, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, spreekt van een unieke ontdekking: “Het is een vondst die je misschien eens in de 50 jaar aantreft en die onze kijk op deze periode blijvend zal veranderen”.
Verrast
Ook burgemeester Han Noten is verrast, dat Dalfsen bewoond blijkt te zijn geweest door oer-Nederlanders. “De vondsten laten zien hoe lang hier al gewoond wordt en hoe belangrijk de rivier de Vecht ook toen al was. De waarde voor Dalfsen, en het nationaal en zelfs internationaal; belang is enorm groot. Ook voor het Hunebeddencentrum en het Drents Museum is dit een spectaculaire vondst”.
Gebruiken en beleven
De opgedane wetenschappelijke kennis wordt weer zichtbaar en beleefbaar gemaakt door de bewoners van de nieuwe woonwijk. Met hulp van de provincie Overijssel, wordt het verhaal van deze bijzondere plek gebruikt om een mooie ruimte en een grote sociale cohesie tussen de nieuwe bewoners vorm te geven.
Dalfsen koppelt het verhaal van de plek aan de toekomst van de plek. The Missing Link heeft hiervoor onder meer Time Travel Dalfsen ontwikkeld. Met deze streetview app van het verleden is het mogelijk met een smartphone, op de plaats zelf, naar het verleden, het heden en zelfs de toekomst van de plek terug te reizen (download hiervoor Time Travel Dalfsen in de App Store of Google Play Store – red.).
Noaberschap
Daarnaast is op basis van het verhaal van de vondsten een zogenoemde verhaallijn gemaakt met het thema Noaberschap, samen met de bewoners. Die verhaallijn is gebaseerd op een authentieke gebiedsidentiteit en vormt de rode draad voor de ontwikkeling van de woonwijk. Hierdoor wordt Oosterdalfsen een plek met een eigen gezicht, diep geworteld in de tijd.
Voor meer beleving, delen en toevoegen is er ook een website: oosterdalfsen.timelink.eu
Kijken op locatie
De bewoners van Dalfsen en andere geïnteresseerden kunnen op donderdag 28 mei van 16.00 uur tot 19.00 uur een kijkje nemen op de locatie van de opgraving. Prachtige vondsten en mooie verhalen worden gepresenteerd.
Foto: een trechterbeker als grafgift.