Demissionair staatssecretaris Gunay Uslu (Erfgoed en Media) reikt op 1 december de Erfgoedvrijwilligersprijs 2023 uit. De award, ingesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), beoogt vrijwilligersteams die zich in Nederland uitzonderlijk inzetten voor cultureel erfgoed te belonen.
Monumenten, musea, archieven en historische genootschappen draaien doorgaans voornamelijk op de kracht van vrijwilligers. Mensen die zich belangeloos met hart en ziel sterk maken om cultureel erfgoed in leven te houden en te ontsluiten voor publiek. De erfgoedsector kan niet zonder deze toegewijde vrijwilligersteams, vindt OCW. Om hen in het zonnetje te zetten, financieel te ondersteunen én om meer ruchtbaarheid te geven aan de noodzaak van vrijwilligers in de erfgoedsector, is drie jaar geleden de Erfgoedvrijwilligersprijs in het leven geroepen. Voor de editie 2023 kunnen teams vanaf 1 september genomineerd worden.
Onmisbaar
Uslu: “Steeds opnieuw maken mensen zich erfgoed eigen. Zo behoudt en vergroot het zijn waarde voor de samenleving. Daarbij zijn vrijwilligers onmisbaar. Zij maken erfgoed toegankelijk, beleefbaar en ook voor nieuw publiek waardevol en herkenbaar. Dat is voor mij de betekenis van de Erfgoedvrijwilligersprijs”.
Het winnende team krijgt 10.000 euro; voor de ene helft vrij te besteden (bijvoorbeeld aan teamactiviteiten) en voor de andere ter bevordering van kennisoverdracht op het gebied van het vrijwilligerswerk waarvoor het team zich inzet. Voor de nummers twee en drie ligt een cheque klaar van 5.000 euro; op dezelfde manier uit te geven als bij de winnaar.
Daarnaast wordt een professionele video gemaakt van de finalistenteams. Deze toegift mag het team rechtenvrij hergebruiken, om het werk waar het zo trots op is met de wereld te delen.
Nominaties
Vanaf 1 september (tot en met 27 september) kunnen vrijwilligersteams op www.erfgoedvrijwilligersprijs.nl aangemeld worden. Een onafhankelijke jury, onder leiding van Kathleen Ferrier (voorzitter Nederlandse UNESCO commissie), selecteert uit alle aanmeldingen drie finalisten.
In november kan gestemd worden op de finalisten. De winnaar ontvangt op 1 december in de Koninklijke Schouwburg te Den Haag de Erfgoedvrijwilligersprijs uit handen van Gunay Uslu.
Eerste winnaar
Het vrijwilligersteam dat in 2020 als eerste met de prijs naar huis ging, is de Werkgroep Oeffelt en Loerangel van de Stichting Landschapsbeheer Boxmeer. Dit team zet zich in voor ontwikkeling en beheer van het Maasheggen UNESCO MAB landschap.
In 2021 ging de prijs naar Velehanden.nl, waar vrijwilligers historische documenten van archieven en musea indexeren en voor publiek digitaal ontsluiten.
Vorig jaar was het vrijwilligersteam van de Vereniging Openluchtbad Zwolle winnaar. Nadat sloop in 1989 dreigde voor het openluchtbad, kwam de gemeenschap in opstand. Met als gevolg dat het zwembad, inmiddels rijksmonument, werd gered.
De almaar groeiende ‘Vereniging Openluchtbad Zwolle’ (meer dan 7.000 leden) die naderhand werd opgericht, heeft als voorwaarde dat leden een paar uur per seizoen bij het zwembad vrijwilligerswerk verrichten. Zo houdt de gemeenschap het bad en de geschiedenis in leven.
Organisatie
De uitreiking van de Erfgoedvrijwilligersprijs wordt georganiseerd door Nederland Monumentenland. Deze stichting maakt zich in den lande sterk voor het behoud van monumenten.
Door ontmoetingen tussen monumenteigenaren, erfgoedprofessionals, publiek én monumenten te organiseren en te faciliteren, worden monumenten beleefd, opnieuw gewaardeerd en gekoesterd. Aldus creëert de stichting cultureel bewustzijn en wordt het draagvlak voor het behoud van monumenten vergroot.
Foto: Staatssecretaris Gunay Uslu maakt de winnaar bekend van de Erfgoedvrijwilligersprijs 2022.