Het kwarts in zandsteen wordt in verband gebracht met silicose (stoflongziekte). Zandsteen is veel in monumenten toegepast.
Reden waarom de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) met TNO, de Vereniging Restauratie Steenhouwers (VRS) en het ministerie van SZW onderzoekt hoe veilig om te gaan met zandsteen. Het bouwmateriaal bevat naar verhouding veel kwarts, dat vrijkomt bij bewerking.
Monumenten uitzondering
Bewerken en transporteren van zandsteen is in Nederland verboden. Het Arbobesluit maakt hierop echter een uitzondering waar het monumenten betreft.
In het onderzoek worden de emissies bij verschillende behandelmethoden (o.a. boren, zagen) door TNO getest in een laboratorium-opstelling (de Worst Case Room) en worden maatregelen tegen gezondheidsschade bij werknemers ontwikkeld. Mits de juiste maatregelen worden toegepast is veilig werken met zandsteen volgens de stichting ERM mogelijk.
Vaker toegepast
Overigens heeft de branche van natuursteenbedrijven de indruk dat de laatste jaren weer meer zandsteen wordt toegepast in monumenten, zelfs op plaatsen waar dat eerst niet aanwezig was.
Onderdeel van het project is daarom ook monumenteigenaren en architecten te informeren over de gevaren van het bewerken van zandsteen. Opdat zij zich de vraag stellen: was hier historisch gezien zandsteen aanwezig en zo ja: is het echt nodig op deze plaats zandsteen toe te passen?
Foto: Onderzoek naar emissies bij verschillende behandelmethoden van zandsteen door TNO in de Worst Case Room (foto ERM).