Archeologen zijn de laatste jaren op zoek geweest naar verdwenen kastelen in Noord-Holland. Het resultaat is vanaf 12 oktober te zien in de tentoonstelling Op zoek naar ridders en kastelen in Huis van Hilde te Castricum.
Er zijn topstukken van vier kastelen uit de buurt van Alkmaar en Heemskerk te bewonderen, waaronder een nooit eerder getoonde bronzen signaalhoorn uit Alkmaar, een zwaard uit Egmond en de sleutels van kasteel Oud Haerlem. Ook de middeleeuwse kasteelheren, ridders en jonkvrouwen komen aan bod.
Tachtig kastelen
Noord-Holland kende vroeger maar liefst tachtig kastelen. De meeste zijn verwoest of in onbruik geraakt. De combinatie van geofysisch onderzoek op locatie, historische bronnen en archeologische vondsten leverde veel kennis op over kastelen uit de periode 1250-1550.
In de tentoonstelling staan drie door graaf en ridder Floris V gebouwde burchten centraal (Nieuwendoorn in Krabbendam en de kastelen Nieuwburg en Middelburg in de Oudorperpolder bij Alkmaar), alsook de woontoren onder de C en A-winkel in Beverwijk en kasteel Oud Haerlem in Heemskerk.
Er zijn bijzondere archeologische vondsten te zien. Samen met luchtfoto’s, prenten en documenten geven ze een beeld van de bouw, de ligging en de historie van de kastelen, en van hun functie als verdedigingsburcht, statussymbool en woonhuis. We weten zelfs wat het onderhoud van zo’n kolos in het landschap kostte.
Barbacane
Hoe de kastelen gelokaliseerd konden worden, wordt aan de hand van het onderzoek naar De Middelburg in Oudorp (bij Alkmaar) uitgelegd. Daar deed men onlangs nog een spectaculaire vondst; de eerste barbacane – een versterkte voorpoort – van Nederland.
In de vitrines prijken aardewerken schalen en kannen voor dagelijks gebruik, kanonskogels, een oorlogshamer en topstukken zoals de bronzen signaalhoorn, het Egmondse zwaard en de sleutels van Oud Haerlem. Bezoekers maken ook kennis met vier befaamde ridders uit die tijd. In een film bij de expositie vertellen experts over de verdwenen kastelen en het onderzoek ernaar. De lezingenserie van Huis van Hilde biedt achtergrondinformatie over recent kasteelonderzoek.
Kinderprogramma
Voor groot en klein is er rond het thema ‘ridders en kastelen’ van alles te beleven.
Zoals het ridderspektakel op Hildes Verjaardag (20 oktober, buiten en binnen) met een voettoernooi, workshops zwaard vechten en een markt met middeleeuwse handelaren en ambachtslieden.
Kinderen kunnen hun hart ophalen; ridderplaatjes verzamelen bijvoorbeeld of zich verkleden als ridder of jonkvrouw in het speelkasteel in Huis van Hilde. In de herfst- en kerstvakanties is een feestweek vol activiteiten gepland rond ridders en verdwenen kastelen. De tentoonstelling loopt van 12 oktober 2019 tot en met 5 januari 2020.
Adres: Westerplein 6, 1901 NA Castricum, huisvanhilde.nl
Foto: Nooit eerder getoonde bronzen signaalhoorn uit Alkmaar.