Voor het oog van bezoekers wordt in museum Allard Pierson te Amsterdam van 19 maart tot en met 19 mei het meer dan 4 meter brede schilderij De ruïnes van Palmyra gerestaureerd.
Het werk, voor zover bekend het oudste schilderij van Palmyra, is dringend toe aan herstel. Het panorama laat zien hoe de Syrische stad er in 1691 uitzag. Ruim drie eeuwen van reconstructies en vernielingen hebben dat beeld voor altijd veranderd. Dankzij een crowdfundactie van het Amsterdams Universiteitsfonds kan het bijzondere schilderij nu worden opgeknapt.
Naar het leven geschilderd
Palmyra heeft altijd tot de verbeelding gesproken van archeologen, kunstenaars en reizigers.
In de loop van de eeuwen zijn van de Syrische stad diverse tekeningen en schilderijen gemaakt, maar geen zo groots en gedetailleerd als het panorama van Gerard Hofsted van Essen. Hij reisde in 1691 met een gezelschap naar de ruïnes van Palmyra die in 1678 herontdekt waren door Westerse kooplieden. Ter plekke maakte Hofsted van Essen schetsen die hij verder uitwerkte bij de Nederlandse consul in Aleppo. In 1743 kwam het schilderij in bezit van het Athenaeum Illustre, de voorloper van de Universiteit van Amsterdam.
Restauratieplan
De eerste fase van de restauratie van het schilderij wordt uitgevoerd bij Douwes Fine Art. Daar wordt het oppervlaktevuil en een deel van de vergeelde vernis voorzichtig verwijderd.
Vanaf 19 maart werkt Erick Douwes in het Allard Pierson vervolgens verder aan de opknapbeurt. Douwes gaat in het museum risicovolle breuken verstevigen en egaliseren, en storende lacunes opvullen. Een laatste stap in het proces is het aanbrengen van retoucheer- en slotvernis. De details en oorspronkelijke kleuren worden door de restauratie weer goed zichtbaar: de lucht krijgt zijn blauwe tint terug, de zuilen worden weer helder wit. Na het algehele herstel zal ‘de Stad van de Duizend Zuilen’ die Palmyra ooit was, naar verwachting weer in volle glorie te zien zijn.
Werelderfgoed
Palmyra is in 1980 toegevoegd aan de UNESCO werelderfgoedlijst. Desondanks heeft de archeologische locatie zwaar geleden onder de Syrische burgeroorlog, waardoor het belang van het schilderij sterk is toegenomen. Na de restauratie krijgt het in het Allard Pierson dan ook een prominente plek, vergezeld van een interactieve tafel waarop de bezoeker verdiepende tekeningen, schilderijen, foto’s en satellietopnames vindt.
Restaurator aan het werk
Iedereen is welkom een bezoek te brengen aan het atelier waar gewerkt wordt aan het herstel. De restaurator is aanwezig op 20 maart, 22 maart, 29 maart, 3 april, 9 april, 16 april, 23 april en 1 mei (tijdens openingstijden).
Extra activiteiten
Voor wie meer wil weten over De ruïnes van Palmyra zijn er elke zondag tussen 31 maart en 28 april rondleidingen door het museum. Aanmelden is niet nodig.
Op woensdag 3 april geeft historicus en UvA-docent Oude Geschiedenis Lucinda Dirven van 11.00 uur -12.00 uur een lezing over de geschiedenis van het bijzondere schilderij.
Het Allard Pierson bestaat sinds 1934 als onderdeel van de Universiteit van Amsterdam en is gehuisvest in het voormalige hoofdgebouw van De Nederlandsche Bank. Adres: Oude Turfmarkt 129, 1012 GC Amsterdam.
Foto: Uitsnede van het vier meter brede schilderij.