Nieuwkomers op het platteland en de oorspronkelijke bewoners moeten samen zien hoe ze het ’t beste rooien. Lijnrecht tegenover elkaar gaan staan heeft geen enkele zin. Dat beseffen beide groeperingen.
Een en ander komt naar voren uit een enquête die het plattelandsmagazine Naober onder 1.325 lezers in het oosten en noordoosten van het land heeft gehouden. De resultaten van dit onderzoek, uitgevoerd door Geelen Consultancy uit Wageningen, werden gisteren (zaterdag 9 november) in Gorssel gepresenteerd tijdens het eerste plattelandsforum van Naober.
Nieuw naoberschap
De ‘glossy’ vierde daarmee het 12,5-jarig bestaan. Het blad kwam tot een serie aanbevelingen voor nieuw naoberschap, ofwel voor het samenspel op het platteland tussen de nieuwkomers en de oorspronkelijke bewoners. Het forum waarin Naober de aanbevelingen uiteenzette, had dan ook als thema Olde Leu en Nieje Leu.
Eenheid bewaren
Het magazine nam (als verbinder op het platteland) met dit forum het voortouw om in deze turbulente tijden de eenheid te bewaren.
Naober vindt dat noodzakelijk omdat de maatschappij polariseert door bijvoorbeeld de stikstofdiscussie, het klimaat, maar ook andere actuele zaken die spelen op het platteland, zoals leegstand in de dorpen, vergrijzing, leegloop en gebrek aan opvolgers op het boerenbedrijf.
Nieuwkomers
Nieuwkomers spelen een grote rol als het gaat om de toekomst op het platteland. Zij knappen boerderijen en erven op en dragen bij aan de leefbaarheid. Ook zij zijn onderdeel van de samenleving, samen met de oorspronkelijk bewoners.
Het onderzoek wijst uit dat nieuwkomers goed weten waar ze terecht komen. Het merendeel vindt dat de oorspronkelijke bewoners de oudste rechten hebben. Denk aan het recht van de boer om zijn bedrijf te voeren op de manier zoals hij dat nu doet. Niet achteraf klagen dat het stinkt of dat de maïsoogst ’s avonds doorgaat.
Aanpassen aan de gewoonten
Van de nieuwkomers vindt 45 procent dat zij zich inderdaad moeten aanpassen aan de gewoonten die in de streek heersen. Aan de andere kant vindt het grootste gedeelte van de oorspronkelijke bewoners dat je nieuwkomers geen oude tradities kunt opdringen.
De geënquêteerden spraken zich in meerderheid uit tegen een inburgeringscursus voor nieuwkomers of een ‘markenrichter’ die bij conflicten op het platteland in actie komt. Liever lossen ze het samen op of bedenken ze samen iets voor het inburgeren. Zoals de oorspronkelijke bewoners ook niet willen vasthouden aan oude tradities.
Als belangrijkste kenmerken van het leven op het platteland noemden de ondervraagden saamhorigheid, verdraagzaamheid, respect en naoberschap.
Plattelandsforum
In het Naober plattelandsforum in Gorssel discussieerden schrijver A.J. Snijders, een rasechter Amsterdammer die sinds 1971 in de Achterhoek woont, directeur van Stimuland, Ingrid Jansen, wetenschapper Joost Gieling en Henk Robben oud-burgemeester van Wierden over het samenspel op het platteland. “We moeten goed met elkaar omgaan en met elkaar in gesprek blijven”, was hun conclusie.
Aanbevelingen
De aanbevelingen van Naober zijn:
- Sta als oorspronkelijke bewoners open voor nieuwkomers. Wacht niet op ‘buurt maken’, maar maak meteen kennis en maak de nieuwe naobers wegwijs waar dat nodig is;
- Verdiep je als nieuwkomer in de problematieken die zich op het platteland afspelen;
- Los conflicten tussen Old en Niej samen op. Ga het gesprek aan. Kuier met mekare;
- Aanpassen voor nieuwkomers is niet noodzakelijk. Tolerantie over en weer is dat wel;
- Oorspronkelijke bewoners hebben de oudste rechten. Denk aan het recht van de boer(in) om zijn/haar bedrijf te voeren op de manier zoals hij/zij dat nu doet. Niet achteraf klagen dat het stinkt of dat de maïsoogst ’s avonds doorgaat. Leg dat vast in gemeentelijke of provinciale regelgeving;
- Bedenk samen nieuwe tradities voor de komende generaties;
- Koester de streektaal als de taal van het platteland. Zorg dat streektaal een levende en levendige taal blijf. Wees er trots op en draag dat uit. Ook en vooral naar de jongere generatie. Praot maor plat. Dat doot wie ok;
- Boerenfamilies vormen het ‘hart’ van het platteland. Waardering en steun zijn op hun plaats;
- Zowel ‘nieuwkomers’ als ‘oudkomers’ dragen als vrijwilligers een steentje bij aan de activiteiten en het verenigingsleven op het platteland;
- Ontwikkel samen een vriendelijke ‘inburgeringscursus’ voor nieuwkomers op het platteland;
- Omarm nieuw naoberschap, verdraagzaamheid, saamhorigheid en vrijheid als dé basis voor het leven op het platteland;
- Overheid: onderneem meer actie naar aanleiding van deze aanbevelingen, om leegloop, vergrijzing en tekort aan voorzieningen op het platteland tegen te gaan. Maak daarvoor een royaal budget vrij.