Vereniging Hendrick de Keyser, de landelijk werkende monumentenorganisatie, voltooit deze week (week 15) twee grote restauraties in het Haagse Zeeheldenkwartier.
Beide huizen, Toussaintkade 22 en Elandstraat 12, zijn de vereniging in 2016 nagelaten door mevrouw G. van Dalen als onderdeel van een legaat van maar liefst acht panden.
De erfenis, zeven huizen in Den Haag en eentje aan de Kagerplassen in Warmond, vormt een belangrijke schakel in de collectie historische woonhuizen van Hendrick de Keyser. Het betreffen vooral zogeheten ‘burgermanshuizen’, mooie voorbeelden van typisch Haagse architectuur.
Verschillend
De twee gerestaureerde huizen in het Zeeheldenkwartier dateren beide uit de 19e eeuw, maar zijn verschillend van karakter. Toussaintkade 22 werd in 1822 in de toen nog vrijwel lege polder buiten de Haagse stadssingels neergezet in opdracht van een rijke leerlooister.
In het interieur zijn elementen als stucplafonds, muurschilderingen, tegelwanden en schouwen uit verschillende periodes bewaard gebleven. Het gelaagde karakter van het huis is bij de opknapbeurt gehandhaafd. De voorgevel werd in historische kleuren geschilderd en de attieklijst gereconstrueerd, waardoor de historische structuur van het huis is hersteld.
Elandstraat 12
Elandstraat 12 verrees in 1878, maar werd ingrijpend verbouwd in 1902. De bijzondere kenmerken die het huis bij die verbouwing kreeg, onder andere een traptoren aan de achterzijde, een etensliftje en een kamer-en-suite versierd met bladgoud, werden ontworpen door architect Jan de Quack, die zelf in het pand ging wonen.
Ten tijde van de overdracht aan Hendrick de Keyser verkeerde het huis in slechte staat door langdurige leegstand; het vroeg dringend om restauratie. Uitgangspunt was herstel van de situatie na de verbouwing van 1902, met onder andere geschilderde hout- en marmerimitaties, terrazzovloeren en bladgoudversieringen.
Uitbreidingswijk
Het Zeeheldenkwartier, waar beide panden zich bevinden, behoort tot de eerste 19e-eeuwse uitbreidingswijken van Den Haag. De buurt werd grotendeels door particulieren gebouwd; daardoor kent zij een rijke variatie aan architectuur.
De overgrootvader van mevrouw Van Dalen, Rochus Tuyt, was in het Zeeheldenkwartier zeer actief en verantwoordelijk voor de bouw van verschillende huizen die nu in handen van Hendrick de Keyser zijn. Met de voltooiing van de restauratie van Toussaintkade 22 en Elandstraat 12 is een stukje Haags erfgoed voor de toekomst bewaard.
Hendrick de Keyser verhuurt Toussaintkade 22 als woonhuis, Elandstraat 12 wordt in de toekomst Museumhuis.
Foto: Den Haag – Elandstraat 12 – Huis De Quack (foto Arjan Bronkhorst).