In de stad Groningen is sinds zaterdag 23 januari tot nader order een speciale klokkenluiding te horen. Dit vanwege de avondklok, die het demissionaire kabinet Rutte III ter bestrijding van het coronavirus van negen uur ’s avonds tot half vijf ’s ochtends heeft ingesteld. Het Groningse initiatief heeft inmiddels in de stad Utrecht navolging gevonden.
In vroeger eeuwen werd in Nederland steevast een avondklok geluid, als signaal voor de burgers om zich in hun huizen terug te trekken.
Ruimstraatklok
De Martinitoren in de Groningse hoofdstad kent nog steeds een zogenoemde Ruimstraatklok: een klok die aangeeft dat de straten leeg moeten zijn.
Met instemming van burgemeester Koen Schuiling luidt het Groninger Klokkenluidersgilde de betreffende klok tot het einde van de avondklok-periode, dagelijks van 20.30 uur – 20.40 uur. Voor die tijd is gekozen om iedereen gelegenheid te geven na de luiding op tijd thuis te zijn.
Bierklok
Volgens het Groninger Klokkenluidersgilde is de Ruimstraatklok, ook wel Bierklok genoemd, anders gestemd dan de overige 12 klokken in de Martinitoren. Hij werd van oorsprong geluid om mensen aan te sporen naar huis te gaan.
“De kroegen wisten dat ze na het luiden geen bier meer mochten schenken. Verder werd de Ruimstraatklok geluid in tijden van nood, om stadsbranden of invallen aan te kondigen”, aldus het gilde.
De ‘noodklok’ is de laatste decennia slechts zelden geluid: pas bij de klimaatactie in 2018 weer voor het eerst. Het Groninger Klokkenluidersgilde heeft de Ruimstraatklok na aanvang van de COVID-19 crisis onlangs ook een aantal keren geluid met boodschappen als ‘Ruim de straten zo veel mogelijk en blijf thuis’ en ‘Corona krijgt Groningen er niet onder’.
900 kilo zwaar
De in 1764 in Enkhuizen gegoten Ruimstraatklok is de derde in de Martinitoren met noodklokfunctie, nadat de vorige uit respectievelijk 1425 en 1584 verloren zijn gegaan. Het gevaarte weegt 900 kilo en heeft een diameter van 94 centimeter. www.klokkenluidersgilde.nl