Ga naar de inhoud

Stadsherstel koopt Fort bij de Liebrug

Stadsherstel Amsterdam trapt 2019 af met de aankoop van werelderfgoedmonument Fort bij de Liebrug. In het aloude verdedigingswerk sloeg waardetransportbedrijf Brink’s jarenlang bodemschatten op en inbeslaggenomen kunstwerken van oorlogsmisdadiger Pieter Menten.

Fort bij de Liebrug behoort tot de zesenveertig forten van de Stelling van Amsterdam, gelegen aan de spoorlijn Amsterdam – Haarlem. Het is een zogenoemd ‘type A’ fort, dat tot 1907 werd gebouwd. Kenmerkend zijn de grotere hoeveelheid frontlokalen en losstaande hefkoepelgebouwen. Bovendien is dit soort forten oorspronkelijk zonder elektriciteit uitgerust.

Magazijn levensmiddelen

Na WOII deed Fort bij de Liebrug van juni 1946 tot oktober 1948 dienst als magazijn voor levensmiddelen voor verschillende onderdelen van het Nederlandse leger.

De relatieve koelte van het betonnen fort was ideaal voor de opslag van onder meer kaas, fruit, wintergroente, margarine, vet, meel, zout, suiker, stroop en jam. Lokale boeren brachten dagverse producten als melk, brood en vleeswaren bij de legeronderdelen zelf; die werden dus niet in het voormalige verdedigingswerk opgeslagen.

Kunstcollectie Menten en opnamen Sony

In de jaren zeventig kreeg Fort bij de Liebrug de bijnaam ‘Fort Knox’ omdat Brink’s het als opslagplaats gebruikte. Zo werden er ruwe diamanten opgeslagen waar potentiële kopers ze konden bekijken. Ook herbergde het fort een belangrijke kunstafdeling.

Op www.stelling-amsterdam.nl is onder meer te lezen dat Brink’s de opslag verzorgde van geconfisqueerde kunst zoals de verzameling van oorlogsmisdadiger Pieter Menten. Maar de waardetransporteur bewaarde er ook originele muziekopnamen van platenmaatschappij Sony en blanco bankpassen. De dagelijkse nachtopslaglimiet, 100.000.000 gulden, werd jaarlijks verschillende malen overschreden, overdag kon het daar zelfs een veelvoud van zijn. O.a. vanwege strengere Arbo-eisen verliet Brink’s uiteindelijk het complex.

Toegankelijker

Op het ogenblik wordt Fort bij de Liebrug gebruikt door verschillende bedrijfjes. Als onderdeel van de Stelling van Amsterdam is het gebouw een provinciaal monument dat Stadsherstel graag aan zijn collectie UNESCO-werelderfgoederen wil toevoegen. Binnenkort ondertekenen de betrokken partijen het ondererfpachtcontract, waarna met de voorgenomen restauratie een begin kan worden gemaakt.

Samen met het Recreatieschap Spaarnwoude, de provincie Noord-Holland, Staatsbosbeheer en de gemeente Haarlemmermeer wil de monumentenorganisatie het fort toegankelijker maken voor een groter publiek. De huidige huurders blijven en leegstaande ruimten worden ingevuld volgens het ‘grow as you go’ concept, binnen de thema’s ‘gezond en gezellig’ en ‘zakelijk en culinair’.

hier meer over andere Stelling van Amsterdam gebouwen van Stadsherstel. In april verschijnt via de organisatie een boekje over de verdedigingslinies van de hoofdstad.