Ga naar de inhoud

Stadsherstel koopt voormalige kaatsbaan kasteel Huis ter Kleef

stadsherstel MONUMENTAAL

Stadsherstel is de nieuwe eigenaar van een van de laatste drie overgebleven kaatsbanen in Nederland. De voormalige kaatsbaan van Huis ter Kleef ligt in de Stadskweektuin van Haarlem.

Van het kasteel Huis ter Kleef uit 1500 is nog slechts een ruïne over maar de kaatsbaan heeft de eeuwen doorstaan. Voor kaatsen, een vroege vorm van tennis, bouwde de adel overdekte banen. De 16e-eeuwse kaatsbaan van Huis ter Kleef was eigendom van familie van Brederode (Hollandse adel).

Functies

De oorspronkelijke kaatsbaan heeft slechts kort als zodanig dienst gedaan.

Hendrik van Brederode (1531-1568) was eigenaar van kasteel Huis ter Kleef met bijgebouwen. Hij vluchtte in 1567 naar Duitsland en stierf daar in februari 1568.

In 1715 kocht de gemeente Haarlem het landgoed en kreeg daarbij ook de kaatsbaan in bezit. Die werd verpacht als boerderij. Het complex werd rond 1910 opgenomen in de door L.A. Springer aangelegde stadskwekerij. Tot voor kort was de kaatsbaan expositieruimte van het centrum voor natuur- en milieueducatie, die in het naast gelegen pand is gevestigd.

Bestemming

Stadsherstel heeft het bijzondere pand van de gemeente Haarlem gekocht. Met een nieuwe huurder zijn de projectleiders in vergevorderd gesprek.

Plan is er een yogaschool te vestigen, waarin ook bedrijfstrainingen vanuit yoga-filosofie worden gegeven. Restauratie en herbestemming van het gebouw zullen naar verwachting een vliegwieleffect hebben voor de verdere herontwikkeling van de Stadskweektuin. Het gemeentebestuur van Haarlem wil de kweektuin omzetten in een duurzaam park met Huis ter Kleef als middelpunt.

Naam

De naam van het huis is waarschijnlijk afkomstig van Margaretha van Kleef, gravin van Holland, aan wie het huis in 1403 werd overgedragen. In 1492 kwam het huis in bezit van de familie Brederode, die het huis en later de ruïne beheert tot het wordt gekocht door de plaatselijke overheid. De naam Huis ter Kleef is gebleven maar wordt alleen nog gebruikt voor de voormalige kaatsbaan.

Kaatsen

Kaatsen ontstond in de 12e eeuw als ontspanningsspel voor kloosterlingen. Met de hand werd toen de bal over en weer geslagen. Eind 13e eeuw werd het spel overgenomen door de burgerij en vooral de adel. De burger speelde het op straat en aan de adellijke hoven werden in de 15e eeuw speciale ommuurde banen gebouwd. In de loop van de tijd werd het spel ook met slaghout gespeeld en in de 16e eeuw met een racket.

Foto: Stadsherstel/Aart Jan van Mossel.