Ga naar de inhoud

Stemronde Boom van het Jaar van start

Met de nationale stemronde voor de titel Boom van het Jaar 2021 is vandaag (woensdag 1 september) een begin gemaakt. Uit 125 aangemelde bomen met hun bijbehorende verhalen heeft de jury er twaalf (één voor iedere provincie) genomineerd.

De verkiezing Boom van het Jaar maakt deel uit van het Europese equivalent Tree of the Year. Het SBNL Natuurfonds in Leersum neemt voor de vierde keer de Nederlandse inzending voor zijn rekening.

Bomen met een verhaal

De competitie Boom van het Jaar 2021 draait niet om de dikste, oudste of mooiste boom, maar om markante bomen met een bijzonder verhaal. Het kan gaan om een historisch verhaal of om een boom met bijzondere waarde voor een dorp of stad.

De boom die een natuurramp overleefde, of die op het schoolplein generaties scholieren aan zich voorbij zag trekken. De boom waaronder al sinds mensenheugenis het dorpsfeest plaatsvindt.

Emotionele waarde

Bomen hebben volgens het SBNL Natuurfonds emotionele waarde, zij vertellen verhalen die het waard zijn gedeeld en herinnerd te worden. Vorig jaar won de Moeierboom in Etten-Leur de nationale titel.

Tot en met 18 oktober (12.00 uur) mag iedereen in Nederland stemmen op de boom van zijn of haar keuze via de website www.deboomvanhetjaar.nl.

De boom met de meeste stemmen wordt uitgeroepen tot Boom van het Jaar 2021, tevens de Nederlandse inzending voor de European Tree of the Year 2022. Deze verkiezing, die sinds 2011 bestaat, wordt georganiseerd door de Environmental Partnership Association (EPA). Nederland behoort tot 16 deelnemende landen.

Genomineerden per provincie

  1. Drenthe: Menora-boom (Meppel);
  2. Flevoland: Koningsboom (Zeewolde);
  3. Friesland: Kinderboom die baby’s brengt (Jubbega);
  4. Gelderland: Koninklijke boom (Nederhemert-Zuid);
  5. Groningen: Enorme overlever (Den Ham);
  6. Limburg: Linde bij de oude pastorie (Maasniel);
  7. Noord-Brabant: Kloosterboom van de Eikendonk (Den Dungen);
  8. Noord-Holland: Boom met een oorlogsverhaal (Velsen);
  9. Overijssel: Kroezeboom (Tubbergen);
  10. Utrecht: Boom met een familiegeschiedenis (Rhenen);
  11. Zeeland: De kastelein (Oudelande);
  12. Zuid-Holland: Het Graf van de Onbekende Dichter (Rotterdam).

Het SBNL Natuurfonds zet zich in voor natuur, landschap en erfgoed dat door particulieren en agrariërs wordt beheerd. De stichting biedt financiële ondersteuning, zorgt voor promotie en stimuleert wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast beheert zij ongeveer 325 hectare eigen terreinen. Het fonds is een goede-doelenorganisatie, een zogeheten ANBI.

Verhalen per boom

Friesland

Kinderboom die baby’s brengt (Jubbega)

Volgens oude legendes kwam de ziel van een pasgeboren baby uit een holle boom. De ooievaar bracht die ziel bij het ongeboren kind. In Jubbega staat de laatst overgebleven ‘Poppebeam’ van Friesland (Poppeboom, poppe is Fries voor baby). De beuk (zie foto) is in 1861 geplant door Berend Oedszes Weidema, de eerste bewoner van het ‘vervenershuisje’ (huisje voor turfstekers) dat achter de Poppebeam staat en er inmiddels door wordt overschaduwd.

Groningen

Enorme overlever (Den Ham)

De Piloersemaborg in Den Ham is de enige overgebleven boerderijborg in ons land. In de tuin ligt een omgewaaide zomereik. Maar de natuur heeft een weg gevonden om de boom in leven te houden. In de loop van de tijd zijn nieuwe zijtakken ontstaan die inmiddels lijken op nieuwe stammen. Vanuit een van deze takken heeft zich tevens een nieuwe kroon gevormd. Een krachtige boodschap van Moeder Natuur.

Drenthe

Menora-boom (Meppel)

Op de plaats van het huidige Wilhelminapark in Meppel was de lucht ooit onwelriekend. Prominente Meppelers namen daarom het initiatief voor de aanleg van een verhoogd, luxe park. Het ontwerp van tuinarchitect Leonard Springer opende in 1919 voor publiek. In het park staat een opvallende kastanjeboom die doet denken aan de zevenarmige Joodse kandelaar Menora. De boom, die vele stormen overleefde, staat symbool voor dit bijzondere park.

Overijssel

Kroezeboom (Tubbergen)

Kroezeboom betekent letterlijk kruisboom en gaf vroeger een grens of kruising aan. Deze eik in Tubbergen is waarschijnlijk 400 tot 500 jaar oud en daarmee een van de oudste bomen van Nederland. In de tijd van de Reformatie hielden katholieken er stiekem missen. Het huidige veldkapelletje stamt uit 1909. Tegenwoordig wordt de Kroezeboom gebruikt door vredesactivisten en voor dorpsfeesten. Een boom voor samenkomsten door de eeuwen heen.

Flevoland

Koningsboom (Zeewolde)

In 790 lag in de Zuiderzee het dorpje Seaewald, genoemd naar een bos in de zee en later overstroomd. Bij de huidige inpoldering kreeg Zeewolde een van de grootste aaneengesloten bossen op klei in Europa. Bij de aanleg lag oneigenlijk plantmateriaal op de plantwagen. Zo belandde een loofboom, door kinderen tot Koningsboom gedoopt, fier tussen de sparren. Een bekende verschijning in Zeewolde en lid van de ‘big 8’.

Gelderland

Koninklijke boom (Nederhemert-Zuid)

In 1816 reisde Carel Anne Daniël van Nagell, eigenaar van kasteel Nederhemert, met koning Willem II naar Rusland om diens bruid Anna Paulowna op te halen. Van Nagell bracht uit Rusland zaadjes mee van sequoiabomen. Naast het kasteel staat nog steeds een monumentaal exemplaar. In 1945 schoten geallieerden het kasteel in brand. De boom verloor aan één kant zijn takken door de intense vuurzee. Inmiddels is het kasteel gerestaureerd.

Utrecht

 Boom met familiegeschiedenis (Rhenen)

Twee jongens uit Rhenen waren gezworen schoolkameraden. Rond 1892 krasten ze hun initialen in een beukenboom: CHvN (Cornelis Hubertus van Noort) en JvV (Jacob van Veenendaal). Van Noorts zoon trouwde met Van Veenendaals dochter. Samen kregen zij kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. De oude beuk bleef een centraal punt in het familieleven. De initialen bevinden zich inmiddels op ruim drie meter hoogte, de letters zijn nog steeds leesbaar.

Noord-Holland

Boom met een oorlogsverhaal (Velsen)

Bij Buitenplaats Velserbeek is in 1785 een geometrische tuin aangelegd in de Engelse stijl. Hiervan zijn nog slechts een paar lanen in stand. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het spergebied. In een van de bomen langs de oude beukenlaan hadden de Duitsers een trappetje gemaakt met ijzers om bij de observatiehut bovenin te komen. De inkepingen die het trappetje achterliet zijn, hoewel vervaagd, nog steeds zichtbaar.

Zuid-Holland

Het Graf van de Onbekende dichter (Rotterdam)

De markante plataan aan de Westersingel in Rotterdam overleefde de Tweede Wereldoorlog. Hij stond pal op de brandgrens van het verwoestende Duitse bombardement op 14 mei 1940. De Zuid-Afrikaanse dichter Breyten Breytenbach doopte de boom in 1986 tot ‘monument voor vrije gedachten’. In 2014 werd hij omgedoopt tot ‘Graf van de Onbekende Dichter’. Rotterdammers kennen hem als de Breytenbachboom. Hij maakt deel uit van de kunstroute Rotterdam.

Zeeland

De kastelein (Oudelande)

De kastanjeboom van Oudelande uit 1890 is als de baas van een

stamkroeg. De boom heeft een ronde ‘klapbanke’, waarop mensen nieuwtjes uitwisselen (‘klappen’). In 1953 braken de dijken door. Het dorp overstroomde, het plein met de kastanje en de kerk bleef droog. Mensen werden er met een roeiboot naartoe gebracht. Aan de leuningen van de klapbanke werd gered vee vastgebonden. Nog altijd het stralend middelpunt bij dorpsfeesten.

Noord-Brabant

Kloosterboom van de Eikendonk (Den Dungen)

Op een talud langs de A2 staat een zogeheten stoof van vijf lindebomen. Al minstens drie eeuwen lang met hun wortelstelsel vergroeid. Ze markeren de plaats van de verdwenen Eikendonk, het klooster Barbaradael en het Bossche Pad, waarover boerenfamilies hun koopwaar vervoerden naar de stad. Tijdens belegeringen van ‘s Hertogenbosch werd het klooster gebruikt als uitvalbasis. Ondanks protesten verdwenen de Eikendonk en de kloosterresten uiteindelijk onder het asfalt.

Limburg

Linde bij de oude pastorie (Maasniel)

De statige lindeboom naast de oude pastorie in Maasniel is waarschijnlijk ongeveer 150 jaar geleden geplant door pastoor Ramakers, naar wie de straat van de pastorie is vernoemd. Oorspronkelijk had hij de vorm van een etagelinde, met drie etages. Inmiddels schrijft de boom geschiedenis: hij was de eerste boom met een eigen Instagram-account (@lindeboom_maasniel). Ongeveer 2.000 wereldwijde volgers genieten dagelijks van een nieuwe foto.

Foto: De voor Friesland genomineerde boom staat in Jubbega (foto Rob Visser Photography).

1 reactie op “Stemronde Boom van het Jaar van start”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.