Na een ruime periode van voorbereiding is in Groningen in de plaatselijke synagoge een begin gemaakt met de verbouwing voor de nieuwe permanente expositie. Het karwei in het pand aan de rand van het stadshart neemt enkele maanden in beslag. De nieuwe inrichting gaat naar verwachting februari 2021 open voor publiek.
Met de verbouwing geven eigenaar de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) en de Stichting Folkingestraat Synagoge het bijzondere monument de ruimte om het verhaal van Joods Groningen te vertellen. Daarbij blijft de architectuur uit 1906 intact. Als alles volgens plan verloopt, komt die met een aantal verbeteringen straks zelfs nog meer tot zijn recht.
Respect voor ruimte en religie
De nieuwe museale opstelling zal volgens de initiatiefnemers geen belemmering vormen voor de culturele en religieuze activiteiten in het gebouw. Met respect voor ruimte en religie zullen die elkaar naar wordt aangenomen juist versterken.
Ook blijven het balkon en de vrouwengalerijen op de eerste verdieping toegankelijk. Precies daar omarmt de bijzondere architectuur de bezoeker.
Digital storytelling
De museale inrichting zal na de werkzaamheden in het hele gebouw aanwezig zijn door middel van digital storytelling. Op plekken waar bezoekers het niet verwachten, worden ze meegenomen in Joodse rituelen, feesten en persoonlijke verhalen. Ook de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog maakt deel uit van de verhaallijn.
De komende weken zitten gebruikers en bezoekers van de synagoge even in het stof, maar met fris schilderwerk, nieuwe elektra, een invalidentoilet, het verplaatsen van de cv en uitgekiende verlichting kan de Stichting Folkingestraat Synagoge mettertijd meer bezoekers ontvangen. Een vernieuwde entree nodigt uit een kijkje te nemen.
Doorgang naar het mikwe
Tot de plannen behoort verder het toegankelijk maken van het mikwe, de ruimte met de rituele baden in het Rabbinaatshuis, misschien wel de belangrijkste plek in de synagoge.
In het mikwe kwamen Joodse vrouwen uit Groningen en omgeving eenmaal per maand voor een rituele reiniging. Ook de avond voor hun huwelijk dompelden ze zich er in onder.
Ooit waren er vier baden, nu zijn er nog twee zichtbaar. Met een doorgang komen bezoekers te zijnertijd direct in de sfeervolle ruimte.
De gang die de synagoge verbindt met de Nieuwstad krijgt een vaste tussenwand. Hierdoor ontstaat een tentoonstellingsruimte waar belangstellenden op weg naar het mikwe langs een grote vitrine lopen. Rituele voorwerpen en herinneringen aan Joodse Groningse bedrijven en personen krijgen daar een plek.
Vrijheid met een zwarte rand
De huidige tijdelijke expositie Vrijheid met een zwarte rand is nog tot en met 27 september te zien. In oktober is de synagoge enkele weken gesloten zodat de vloer en de entree aangepast kunnen worden.
Het totale project is mogelijk gemaakt met steun van verschillende fondsen, zoals het Peter Breukinks Noodfonds en het INTERREG V A-Programms Deutschland-Nederland met middelen van het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).
Foto: Panoramabeeld van de Synagoge Groningen. In het monumentale gebouw wordt straks het verhaal van Joods Groningen verteld.