Op initiatief van de inwoners Joop Kruijswijk en Wim Kloosterman krijgt de Utrechtse Poort in Naarden haar ‘trofee van wapens’ terug. Op zondagmiddag 9 oktober wordt het bronzen ornament met trompetgeschal en kanongebulder feestelijk onthuld.
De Utrechtse Poort (1877) wordt alom beschouwd als de belangrijkste entree van de Vesting Naarden. De wens om daar ‘de kers op de taart’ terug te laten keren, werd direct door velen gedeeld.
Getooid met het gereconstrueerde ornament is de poort straks weer voorzien van de centrale bekroning zoals ooit bedoeld door architect Jacobus van Lokhorst in 1877. Het prachtige beeld, ook wel betiteld als frontispice, is in 1944-1945 om onbekende reden van de stadsingang verdwenen. Het is nog slechts te zien op oude prentbriefkaarten en tekeningen.
Vaas zonder bloemen
Vier jaar geleden vatten de initiatiefnemers het idee op om het verdwenen ornament terug te brengen. De stadsingang was naar hun mening incompleet. “De poort was als een vaas zonder bloemen”, verklaart Joop Kruijswijk.
Om hun plan te kunnen uitvoeren benaderden hij en Kloosterman al in december 2018 eigenaar Monumentenbezit. Die toonde zich enthousiast, maar stelde hoge kwalitatieve eisen aan de reconstructie. Het voornemen de Utrechtse Poort weer te verrijken met een trofee werd vervolgens voorgelegd aan de commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Erfgoed van de gemeente Gooise Meren en aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Beide reageerden met instemming.
Willem Noyons
De Utrechtse beeldhouwer Willem Noyons (www.replique.nl) bood aan om mee te werken. Noyons, in het dagelijks leven ook designer en edelsmid, werkt regelmatig samen met het Rijksmuseum Amsterdam, waarvoor hij reconstructies of kopieën van beeldhouwwerken maakt.
De specialist bracht expertise in wat betreft ontwerp, techniek en materiaalgebruik en stak met zijn team vele uren in historisch onderzoek. Geholpen door gegevens uit het Nationaal Archief en het Nationaal Militair Museum werd aan de hand van oude foto’s en bouwtekeningen van elk onderdeel de betekenis en maatvoering herleid.
Financiën
Kruijswijk en Kloosterman gingen ondertussen met de pet rond en brachten met ludieke acties stadgenoten regelmatig op de hoogte. Zo stond tijdens carnaval 2019 een zelfgemaakte replica boven op de poort. Met dubbeltjes en kwartjes legden zij de basis voor verwezenlijking van hun droom, die alles bij elkaar 55.000 euro bleek te kosten.
Jelmer Kruijt, betrokken politicus uit Gooise Meren, omarmde het initiatief en bracht de lobby met succes op gang. Monumentenbezit als eigenaar van de poort stelde een belangrijk bedrag in het vooruitzicht. Het gemeentebestuur volgde het voorbeeld en vond nog een potje voor het behoud en herstel van erfgoed.
Ook ondernemersvereniging Naarden-Vesting, de Tinfabriek en het Arsenaal deden een duit in het zakje. Het Fonds voor Geld en Effectenhandel, de fluweel- en zijdeweversbus en veel mensen met hart voor de Vesting Naarden gaven gul en naar draagkracht. Sommigen zelfs meerdere malen om het geloof erin te houden.
Bevriende Utrechters van kunstenaar Willem Noyons hielpen het gat in de begroting voor ‘hun’ Utrechtse poort verder te dichten. De Vereniging Vestingstad Naarden legde eveneens geld op tafel en nam de verbindende en organisatorische rol op zich om het project te doen slagen.
Onthulling
Inmiddels is de trofee op historisch verantwoorde manier door Noyons gereconstrueerd en in brons gegoten door de bekende bronsgieterij Stijlaart uit Tiel. Het maatschappelijk burgerinitiatief voor behoud en herstel van erfgoed wordt op 9 oktober gevierd met de onthulling. Iedereen die zich betrokken voelt is die zondag in Naarden welkom om 15.00 uur op het Ruijsdaelplein voor de Utrechtse Poort.
Foto: Het gereconstrueerde bronzen ornament maakt de stadsingang Utrechtse Poort in Naarden weer compleet.