Vlaams minister Jan Jambon (Cultuur) plaatst drie nieuwe elementen op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed en selecteert acht nieuwe borgingspraktijken voor het Register van Inspirerende Voorbeelden.
Vanaf nu behoren de Leonardusprocessie in Sint-Lenaarts, de Quirinusprocessie in Loenhout en het verkopen van strandbloemen op het strand officieel tot het Vlaamse immaterieel erfgoed.
De Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geeft een overzicht van niet-tastbaar erfgoed: kennis, gewoontes, gebruiken en praktijken die dusdanig belangrijk worden geacht dat ze aan volgende generaties moeten worden doorgegeven.
Leonardusprocessie Sint-Lenaarts
Al sinds 1495 vindt in Sint-Lenaarts op pinkstermaandag de Leonardusprocessie plaats. Ongeveer vijfhonderd deelnemers van alle leeftijden dragen eeuwenoude vaandels en beelden rond.
De prossessie trekt duizenden toeschouwers en vormt het sluitstuk van de jaarlijkse pinksterkermis. Het evenement is een sterk verbindende traditie binnen de dorpsgemeenschap. Dankzij onder andere de betrokkenheid van plaatselijke scholen komen ook kinderen al van jongs af met hun immaterieel erfgoed in contact.
Quirinusprocessie Loenhout
Jaarlijks gaat de Quirinusprocessie in Loenhout uit op de tweede zondag van mei. Daarom wordt ze in de volksmond ook wel ‘De Loenhoutse Mei’ genoemd. Deelnemers trekken door de straten en bezoeken de kapel van Onze Lieve Vrouw en de kapel van de Heilige Quirinus.
De processie is een hoogdag voor alle Loenhoutenaren en brengt volledige families op de been. Met de steun van horeca en handelaars zetten lokale verenigingen samen hun schouders onder de organisatie. Via de school en de jeugdbeweging wordt ook de jeugd bij de processie betrokken. Zo wordt dankzij één traditie de hele dorpsgemeenschap, jong en oud, samengebracht.
Verkoop strandbloemen op het strand
Wie heeft er als kind geen bloemen van crêpepapier verkocht op het strand? Het is een typische traditie, uniek voor de Vlaamse kust. Met hulp van ouders en grootouders worden bloemen in allerlei vormen en kleuren geknutseld. Kinderen etaleren de strandbloemen vol trots en ruilen ze met plezier voor handjes vol schelpen.
Het strandbloemenspel wordt al sinds het interbellum van generatie op generatie doorgegeven, met knutseltechnieken die vaak verschillen van familie tot familie. Elke zomer stimuleert de verkoop van strandbloemen de creativiteit en het contact tussen lokale kinderen en vakantiegangertjes uit binnen- en buitenland. Het is een traditie die mensen van verschillende generaties en afkomst verbindt.
Inspirerende voorbeelden
Minister Jambon voegt op advies van een commissie met deskundigen ook acht praktijken toe aan het Register van inspirerende voorbeelden rond het borgen van immaterieel erfgoed. Het register bundelt voorbeelden, die anderen kunnen inspireren bij het borgen van hun eigen immaterieel erfgoed.
De nieuwe praktijken zijn:
- Gnawafestival en JOLA-project van Muziekpublique en Karkaba van MetX;
- De werking van DOEK als artistiek en ambachtelijk textielplatform;
- ‘Trekpaardtechnieken in beeld: videodocumentatie bij het project ‘Brabants trekpaard, samen erfgoed een toekomst geven’ van Sander Tas, CAG en de provincie Vlaams-Brabant;
- ‘Beginnen met erfgoed” op ikwashierlive van Lodewijk Deleu;
- Drukkerij-erfgoed in hoofden, handen en objecten: borgen van kennis en technieken van de Monotype zetmachine in het Industriemuseum;
- ‘Stoeten doen ontmoeten’ van het Yper Museum;
- Iedereen jeneverbaron: het participatief verzamelen van jenever-ICE van Jenevermuseum Hasselt;
- ‘Virga Yes divers’: multiculturele deelname aan de Virga Jessefeesten, van Het Stadsmus Hasselt in samenwerking met het Virga Jessecomité, de dienst Gelijke kansen van de Stad Hasselt en Orbit.
Volgens minister Jambon tonen alle acht voorbeelden gemeenschappen die bewust actie ondernemen om hun erfgoed met anderen te delen en volgende generaties zin te geven mee te doen. De praktijken zijn gespreid over heel Vlaanderen en tonen dat diverse organisaties bezig zijn met immaterieel erfgoed: van professionele instanties zoals musea en erfgoedcellen, tot gemeentebesturen en vrijwilligersorganisaties.
Foto: Beeld van de Leonardusprocessie in Sint-Lenaarts.