Het Nederlandse UNESCO Werelderfgoed Schokland door de eeuwen heen komt voor het grote publiek tot leven in een film en een app in mixed reality. Het is het resultaat van langjarig internationaal wetenschappelijk onderzoek onder de titel Wetfutures. De film en de app zijn straks ook te zien in Museum Schokland in de Noordoostpolder.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het JPICH (Joint Programming Initiative on Cultural Heritage): Europese landen die erfgoedonderzoek financieren. In 2017 schreef het JPICH een onderzoekscompetitie uit over ‘Heritage in changing environments’. Een van de gehonoreerde projecten is Wetfutures, een samenwerking tussen wetenschappers uit Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Ierland.
Op donderdag 22 september presenteerde de projectgroep haar onderzoeksproject. Resultaat: een zogenoemd mixed reality-app voor het UNESCO Werelderfgoed Schokland.
Nieuwe technologie
Het project gebruikt nieuwe, immersieve technologie om wetenschap te presenteren aan het grote publiek. Met de app wil Wetfutures historisch werelderfgoed tot leven te wekken en gebruikers een interactieve blik bieden om landschappen uit het verleden te ervaren.
Het voormalige eiland Schokland in de Zuiderzee wordt beschouwd als een nationaal symbool voor de eeuwenlange strijd van de Nederlanders tegen het water. De app is beschikbaar bij WANDER lab om te testen en wordt later in 2022 officieel gelanceerd.
Door gebruikers mee te nemen naar verschillende perioden in de geschiedenis van het eiland is de app een opmerkelijk instrument om wetenschappelijke data te visualiseren en om publiek bewust van en enthousiast te maken voor landschapshistorie.
Schokland
Roy van Beek is universitair docent landschapsarcheologie aan de Wageningen University (WUR), waar hij ook projectleider is van het Europese Wetfutures-project.
Dat project richt zich op cultureel erfgoed in dynamische ‘wetlands’ in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Een van de gebieden is het voormalige eiland Schokland, dat duizenden jaren bewoond was en ingrijpende landschappelijke veranderingen heeft ondergaan. In 1942 werd de Zuiderzee drooggelegd en nu ligt Schokland in een ‘polderlandschap’, met slechts een vage herinnering aan hoe het er ooit was.
Tot leven gewekt
“Ik hoop dat deze app het verleden van Schokland tot leven wekt en dat het historische GIS-systeem helpt bij het beheer van dit landschap”, zegt Van Beek.
“De ingrijpende veranderingen gedurende de afgelopen eeuwen zijn in een historisch GIS-systeem (HGIS) vastgelegd. Dit veelomvattende databestand is ontwikkeld door post-doc Rowin van Lanen en Menne Kosian, onderzoeker op het gebied van ruimtelijke analyse (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). Het vormt de basis van de mixed reality-app die door het WANDER-lab van de WUR in samenwerking met Museum Schokland is ontworpen. Digitale transitie stelt ons in staat om virtuele en werkelijke werelden samen te laten vloeien. Dit nieuwe proces zet de manier waarop mensen informatie met elkaar delen op zijn kop”.
WetFutures
Bekijk de film ‘Schokland: Werelderfgoed in Mixed Reality’
Immersieve visualisatietechnieken zijn toepassingen van nieuwe media die kennisoverdracht op een veelomvattende, productieve en participerende manier mogelijk maken.
In dit specifieke geval stelt mixed reality publiek in staat om een stap verder te gaan, terwijl ze interactief werken met de door 3D data gedreven omgeving van het historische Schokland. Ze ervaren de omgeving zonder tussenkomst van experts.
“We brengen in de meest letterlijke zin kennis naar de maatschappij. En daardoor kunnen we deze technologie eindelijk voor iedereen toegankelijk maken”, verklaart Ioana Mereuta (WANDER lab).
Partners
Diverse partijen hebben aan de film en de app een bijdrage geleverd. Roy van Beek leidt het door de RCE gesponsorde Europese onderzoeksproject Wetfutures, dat een onderdeel is van JPI Cultural Heritage (JPI Cultureel Erfgoed). Ioana Mereuta is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de mixed reality-app. Marcella Marinelli is coördinator Werelderfgoed Schokland bij de gemeente Noordoostpolder.
Foto: Project Schokland: World Heritage Site in Mixed Reality (foto WANDERXR).