Ga naar de inhoud

Waterliniemuseum Fort bij Vechten officieel geopend

Fort bij Vechten

Het Waterliniemuseum Fort bij Vechten in Bunnik is geopend. “Een belangrijk cultureel hoogtepunt in 2015”, noemt Mariëtte Pennarts, gedeputeerde Cultuur bij de provincie Utrecht, het nieuwe museum en landschapsontwerp bij Fort bij Vechten. Nationaal magazine MONUMENTAAL bericht er in zijn oktobereditie (verkrijgbaar vanaf 16/10) uitvoerig over.
Het tweehonderd jaar oude fort is onderdeel van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie, een 85 kilometer lang militair verdedigingswerk dat sinds 1995 genomineerd is voor de lijst van UNESCO Werelderfgoed. In dit jubileumjaar krijgt het fort dus een nieuwe bestemming als Waterliniemuseum naar het masterplan van West 8 en Jonathan Penne Architecten. Architect Anne Holtrop maakte het ontwerp voor een nieuw paviljoen, dat zich net als de oorspronkelijke kazematten onder het met gras bedekte fort bevindt.
Het is een ingenieus systeem van dijken, sluizen en forten dat in de 19e eeuw werd gebouwd om de vijand over land op afstand te houden door een 3,5 kilometer lange strook onder water te laten lopen. De linie raakte de laatste decennia in verval, inclusief de begroeide constructie van het Fort bij Vechten, waar zich in de loop van de tijd verschillende bijzondere plant- en diersoorten vestigden. In 2006 wees de provincie Utrecht daarom West 8 en Rapp+Rapp Architecten aan om de transformatie van het bijna vergeten fort tot nationaal Waterlinie centrum te begeleiden.
Niet alleen vanuit de lucht, maar ook vanaf het dak van het fort is de narratieve ingreep uit het masterplan goed te herkennen. Een tachtig meter brede band, waarin het fort is teruggebracht naar zijn originele, strak geometrische staat uit circa 1880, strekt zich 450 meter lang uit over het landschap.
De enorme afmetingen van het fort worden ook in beeld gebracht door een smalle doorsnijding door de zes meter hoge, aarden verdedigingswal die het fort omgeeft. Deze coupure en een smalle brug over de gracht vormen de toegang tot het nieuwe buitenmuseum. Het is een spannende route die uiteindelijk leidt tot een patio met één van de bijzonderste collectiestukken: een vijftig meter lange maquette van de Waterlinie, die bezoekers zelf onder water kunnen laten lopen.
Foto: Ossip van Duivenbode voor Jonathan Penne Architecten.